Çin Devletinin Türkiye'de Çok da Fark Edilmeyen Medya Kuruluşları ve Bağlantıları
türk medyasında en etkili olan ülke kimdir desek birçok insan bunun abd veya almanya olduğunu düşünür. oysa ki gerçek bundan oldukça farklıdır... türk medyası ile en fazla iç içe geçen iki ülke sırasıyla çin ve rusya'dır. bu noktada rusya'nın türkiye'deki medya gücü halk tarafından az çok bilinirken çin'in medya gücü hakkında neredeyse bu konuda araştırma yapanlar dışında kimse pek bir şey bilmemektedir.
bunun en temel sebeplerinden biri çin'in medyada var olma biçimidir. burada çin'in medyada iki şekilde var olduğunu görmekteyiz. bunun ilki diğer tüm resmi/yarı resmi yabancı medya gibi çin medyasının türkçe servisleri.
benim dikkatimi çekenler şunlar:
1. xinhua haber ajansı
orta doğu ve körfez bölgesini mısır'dsn yöneten bu ajans ilginç bağlantılara sahiptir.
türkiye'de faaliyete geçtiğinde ajansı temsil eden ming chen'in eşi zaman gazetesi yazarı zyung shi'dir. bundan sebep midir bilinmez cihan haber ajansı'na kayyum atanana dek sadece onunla anlaşma yapmış ve ciddi büyüklükte finansal destek sağlamıştır.
cihan haber ajansı'na kayyum atandıktan sonra ise anadolu ajansı, doğan haber ajansı, ihlas haber ajansı ile çeşitli anlaşmalar imzalamış, söz konusu ajanslarda çin aleyhine herhangi bir haber çıkmamasını garantilemiştir. ayrıca belirli periyotlarda söz konusu ajanslara çin'i öven bir takım haberler servis etmektedir.
2. cri türk
türkiye'de faaliyet gösteren en eski medya şirketidir. faaliyetlerine 1957 yılında pekin radyosu'nun türkçe servisi olarak başlayan cri türk daha sonra türkiye'de radyo mega ile görünürde kuşak anlaşması imzalamış görünse de aslında şemsiye şirketi olan gb times ile radyo meganın kontrolünü ele almıştır. radyo mega dışında istanbul fm ve radyo denge kürdi'nin frekansları da cri türk' ün kontrolüne geçmiştir. ayrıca 2003 yılından beri yön radyo, özgür fm ve aydınlık medya grubu ile de ilişki içerisindedir.
3. china tv
kimsenin dikkatini çekmeyen bu televizyon kanalı türksat 4a uydusunun 11824 v 8000 3/4 bandında faaliyet göstermekte. türk televizyonlarında yayınlanan çin sinemasına ait tüm filmler bu kanal tarafından türkçe'ye çevrilmekte ve kanal tarafından tv'lere ulaştırılmaktadır.
çin'in izlediği ikinci yol ise türk medya şirketleri ile içerik anlaşması yapmak şeklindedir.
buradaki amaç ise kendilerini görünmez kılarak türk halkında çin'e karşı olan olumsuz tavrı bu medya kuruluşları vasıtası ile kırmak ve çin karşıtı herhangi bir haberin türk medyasında yer almamasını sağlamaktır.
burada partner oldukları medya şirketleri şunlardır
1. kırmızı kedi / odatv
modern ipek yolu dergisi odatv'ye ait kırmızı kedi yayınevinden çıkmaktadır. söz konusu dergi cri'nin yayını olup kırmızı kedi logosu ile satılmaktadır.
2. turkuaz medya
çin uluslararası iletişim grubu ile yakın ilişkide olan şirket china today dergisini çıkartmakta ve turkuaz dergicilik logosu ile satmaktadır. ayrıca yine aynı şirketle çin türkiye değişim forumu turkuaz medya tarafından düzenlenmektedir.
3. demirören medya
xinhua ile içerik ve partnerlik konusunda demirören medya şirketi olan dha çeşitli anlaşmalar imzalamıştır. ayrıca gb times'ın da gruba ait diğer medya şirketi ile çeşitli anlaşmaları bulunmaktadır.
4. ihlas medya
hem xinhua ile hem de cctv ile içerik ve partnerlik anlaşmalarına sahiptir.
5. ciner medya
medya alanında olmasa da özellikle madencilik ve enerji alanında çin devlet şirketleri başta olmak üzere birçok çin şirketi ile çeşitli ortaklıklara sahiptir. burada ilginç olan aynı zamanda amerikalı bloomberg ile de ciner grubu'nun partner olmasıdır.
görüldüğü üzere çin, toplumun her kesiminin takip ettiği medya kuruluşları ile yakın ilişki içerisinde olup etki alanını geliştirmek adına islamcısından ulusalcısına kadar hemen hemen her görüşteki medyada önemli etki alanına sahiptir. sahip olduğu bu etki çin'in tüm medyayı kontrol etmesini sağlamakta ve halkın ciddi şekilde çin propagandasına maruz kalmasını sağlamaktadır.