workin' with the miles davis quintet, yirminci yüzyılın en değerli caz albümlerinden biri

miles davis'in 1955-57 yılları arası piyasaya sürülen efsanevi (hakikaten efsanevi, tüm zamanların en başarılı beşlisinden bahsediyorum) albüm serisinin (cookin', steamin', the new miles davis quintet, relaxin') dördüncü bölümü, bir başka deyişle cool jazz'in zirvesine çıkan beş adımın dördüncüsü.

büyük usta miles davis'i trompet başında dinlerken tenor saksofonda john coltrane'in tonuyla kendimizden geçmek inanılmaz keyif veriyor. öte yandan hard bop piyanistleri içinde belki de en iyisidir red garland, hayır sadece miles davis'e en çok yakıştırdığım piyanist değil; başlı başına incelenmesi gereken başarı abidesidir red amca. kontrbasta ise yirmi birindeki paul chambers var, üstelik inanılmaz çalıyor. philly joe jones içinse söylenecek pek de bir şey yok. ellilerde sevdiğim ve ritmine kurban olduğum beş bateristten (billy higgins, max roach, ed blackwell, elvin jones) biridir.

baştan söylemek lazım, sayısız compilation'da it never entered my mind yorumu dinlemişsinizdir. hayır efendim, bu albümdeki it never entered my mind kesinlikle çok farklı ve o bilindik versiyondan kat kat iyidir. red garlandsız bir miles davis quintet düşünmek bile zorken bu albümdeki halini dinledikten sonra kalanını çöpe atacağınızı tahmin ediyorum. bir richard rodgers bestesi olan açılış parçasının yeri ve zamanı mükemmel. surdinli trompete can veriyor miles davis.

trane's blues ve (ahmad jamal bestesi olan) ahmad's blues albümü ayakta tutan kale gibi parçalar. zaten şüphe etmeyeceğim albümler listesinde ön plana çıkan albüm serilerinden biridir ellilerdeki miles davis quintet albümleri. workin' de onlardan biri. four'un yıkıcılığından ya da the theme'in tüm takelerinin orijinalliğinden bahsederek geceyi gündüze çevirebilirim. yine de üzerinde durmak lazım, o dönemler uyuşturucudan kurtulamayan miles davis'e kendi dinine geçmesi konusunda sık sık telkinde bulunan ahmad jamal albümü baştan sona etkilemiş. half nelson'ın akor dizimiyle ahmad jamal'ın quest for light'ını (1987) kıyaslayın. söylenecek çok da söz yok, apaçık ortada her şey.

unutmadan, paul chambers'ın kontrbası yayla çaldığı nadir albümlerden de biridir workin' with the miles davis quintet.

Miles Davis Quintet - It Never Entered My Mind

john coltrane'in adeta farklı bir odadan sesinin geldiğini düşündürecek kaydı, miles davis'in mikrofona yürümesi, aradaki false girişlerin ardından grubun yeniden toparlanması, philly joe jones'un kasnak yürüyüşlerinde "ben buradayım" demesi, caz dünyasında teknik/yapı/ruh vs her açıdan en üst düzeyde olan biricik kontrbasçı -otuz üç yaşında aramızdan ayrıldı- paul chambers'ın arşeli (ve hafif testere-vari) soloları insanı büyülüyor. red garland'ın keza, miles davis'e en iyi uyum sağlayan ve ardında en iyi yürüyen piyanist olduğunu (tutkun olduğum block chordlarıyla) vurgulayan bu güzide albümde ilgili ekstra birkaç şey söyleyeceğim.

ahmad's blues'a dikkat ettiniz mi? trio çalıyorlar. piyano-kontrbas-davul. birinci adam, frontman miles davis ve tenor saksofon yer almıyor. adam o yüksek egosuna rağmen kendi albümünde bir eserde çalmamış, trioyu kendi haline bırakıp ahmad jamal'ın hassasiyet ve başarısına hürmet etmiş. kontrbas solosuna dikkat etmek şart diyorum bir de, paul chambers yürürken 2 ve 4 ve'lerde garland'ın selamlaması ve ardından davulla interplay hususu pek şahane olmuş.

öte yandan bugün "standartların şaheseri" olarak adlandırdığımız four, ilk kez o derece yüksek tempoda çalınmış. (miles davis daha önce de birkaç albüm ve konserde bu eseri seslendirmişti ancak hiçbiri böyle olmamıştı.) tabi, bununla yetinmiyor miles davis; kündeye getiriyor bizleri half nelson'la. nefis beste ve nefis icra, özellikle four ve half nelson'ı aynı paragrafa yazdım ki genç caz davulcuları bu paragrafı okuyorlarsa philly joe jones'un tanrı katında nasıl bir varlık olduğunu hissetsinler. dinlerken okusunlar, okurken dinlesinler.

yalan yok, miles davis'in 1952'de blue note'tan (blue note recordings) çıkan vol. 1 ve vol. 2 albümlerindeki (vol. 2'nin sonunda yer alıyor sanırım) it never entered my mind icrasını daha yalın buluyorum, daha çok seviyorum ancak bu albümdeki de çok hoş olmuş. özellikle miles davis'in her soloyu hissediyor oluşu ve bunu yansıtması çok ciddi tutkulu, güzel bir olay. dinleyiniz bu albümü, dinletiniz. plağını edininiz, cd'sini edininiz. caz seviyor ya da caz öğreniyorsanız başucu eseri olarak bu albümü baştan sona defalarca kez dinleyiniz. bu albüm huzurdur, emektir, tutkudur; gerçek caz'dır. selam, sevgi ve saygılarımla.

Pek Çok İnsana Cazı Sevdirmeyi Başaran Klasik Albüm: Mingus Ah Um