BİLİM 22 Haziran 2017
37,1b OKUNMA     1017 PAYLAŞIM

Çağdaş Kimyanın Kurucusu Antoine Lavoisier'in Başarılarının Arkasında Duran İlgi Çekici Hayatı

Büyük bilim adamı Antoine Lavoisier, en az kimyayı baştan yaratan buluşları kadar ilgi çekici hayatıyla da bilinmesi gereken bir insan. Bilime aşkla bağlı bu adamın sonu yine bilim yüzünden suçlamalarla son bulmuş. Hatta ölümünün peşinde bile yine bilimsel anlamda olay yaratabilecek bir anı bırakan Lavoisier'in hayatına, Sözlük yazarlarıyla birlikte bakıyoruz.


antoine laurent lavoisier'dir tam adı. evlendiklerinde eşi 13 yaşındaymış.

varlıklı bir aileden gelen ünlü fransız simyacı antoine lavoisier, asıl eğitimini hukuk alanında görmüştür. fakat bilime olan tutkusu hukuka olan aşkının önüne geçmiştir. bilimsel alanda yaptığı çalışmalar ile dünya çağında ün kazanmıştır. aynı zamanda devlet işlerine de yoğunlaşan antoine lavoisier'ın bu başarılarının bir bedeli de olmuş kendisine. suçlu bulunduğu için devrim mahkemesine çıkartılmış:

gerek devrim aleyhinde gösterilen aristokrasiyle ilişkisi gerekse vergilerden alınan paranın bir kısmını laboratuvar harcamalarında kullanması sebepleri idam için yeterli bulunmuştur. "devrimin bilime ihtiyacı yoktur" kafasıyla giyotinle idam edilmiştir.

lavoisier, matematikçi arkadaşı lagrange’e “kellem giyotinden sepete düştüğünde gözlerime bak; eğer iki kere kırpıyorsam, insan kafası kesildikten sonra bir süre daha beyninin düşünmekte olduğunu anlarsınız.” demiş ve idamından sonra sepete düşen kafası gülümseyerek iki kere göz kırpmış.


bir de yaptığı çalışmalarla ilgili olarak yanma ve kütlenin korunumu ile ilgili yaptığı çalışmalar aklıma gelen ilk iki bilindik çalışması.kimyaya en ünlü katkısı kesinlikle yanan maddenin oksijenle birleştiği yanma olayının doğasını sergilemesi olmuştur. diğer çalışmasıyla ise "hiçbir şey yoktan var olmaz, hiçbir şey vardan yok olmaz, her şey şekil değiştirir" görüşünü benimsemiş bu büyük kimyacı modern kimyanın temellerini oluşturan bir isim olarak anılmaktadır.

giyotine gitmeden önce birkaç saat kaldığı hücresinde kitap okurken gardiyanların idama götürmeye gelmeleri üzerine kitabının arasına ayraç koyup öyle gittiği rivayet edilen adam.

lavoisier'nin döneminde, doğada dört element bulunduğuna inanılmaktaydı: ateş, hava, su, toprak. laovisier, deneyleriyle bunun doğru olmadığını ispatlayarak aşağı yukarı şu sonuçlara ulaşmıştır:

* toprak bir element değildir, içinde pek çok madde bulunmaktadır.
* havada birden fazla sayıda madde bulunmaktadır, yani hava da element değildir.
* su, birden fazla elementten oluşan bir bileşiktir.


Antoine Lavoisier ve eşi


lavoisier'in bu çıkarımları, fransa'da o dönem önemli bir yargıç olan ve dört element teoreminin en şiddetli savunucularından biri olan bir muhteremi oldukça kızdırır. zira kendisi -ne haddineyse- dört element teoremini savunan birçok makale yazmıştır ve lavoisier'nin söylediklerinin ardından gülünç duruma düşmüştür. böylece lavoisier'e kafayı takar ve makamının gücünü kullanarak kendisine saldırmaya başlar. sonunda, vergi ile alakalı bir sebepten dolayı lavoisier'i hapseder ve kendisini savunma hakkı tanımadan onu idam ettirir.

lavoisier'nin idamının, fransız devrimi'nden iki yıl sonra gerçekleştiğini, yani bu esnada fransa'nın -güya- cumhuriyetle yönetildiğini de belirtmek gerekir. bu arada yargıç müsveddesinin söylediği unutulmaz "cumhuriyetin bilimadamlarına ihtiyacı yoktur" sözü de, fransızlar için bir utanç abidesi olarak yüzyıllar boyu hatırlanmayı hak edecektir.