Büyücü Dünyasının Belki de En Uzlaşılamayan Kıyası: James Potter vs Severus Snape
1) James Potter diyen bir görüş
severus snape vs james potter... potter'ın kazandığı versus.
seriyi okumak yerine filmi izleyenler bunu şiddetle reddeder. filmlerde james'in hikayesi verilmediği gibi snape'in karakteri tam yansıtılmaz ve sonunda da ona kahraman muamelesi yapılır. bunu görenler de "always" diyerek james'i yerden yere vurur.
seriyi okuyanlar ise şunu görür. snape bütün kitaplarda gereksiz gerginlik yaratan, masum öğrencilere yaptığı haksızlıklarla okuyucuyu kızdıran ve olay akışında problem çıkaran bir karkaterdir. bütün seriyi okuyanlar onun bu karakterini özümsedikleri için son kitap genellikle okuyucuda çok şey değiştirmez. evet, snape cesurca davranmıştır ama bu onun merhametsiz ve adaletsiz olduğu gerçeğini yok etmez.
james'in hikayesi bize kitaplarda tam olarak verilmiyor, rowling'in 2005 ve 2007 röportajlarından toparlıyoruz.
rowling çok zeki bir yazar. her şeyi örnekleriyle veriyor. dudley ve harry'nin yetiştirilme tarzları james ve snape gibi. biri şımartılarak büyüyor, diğeri ezilerek. ancak fark şuradaki james değişmeyi tercih ediyor. kimsenin anlamadığı, devasa fark burada. james, hataları büyümeden, ölümcül sonuçlara yol açmadan değişiyor. snape'in bu noktaya ulaşması ise lily'nin ölümünden sonrasına kalıyor. rowling röportajında james'ın son sınıfta öğrenciler başkanı olmasının nedeninin karakteriyle ilgili olduğunu söylüyor. james o kadar değişiyor ki, dumbledore onu öğrenci başkanı olarak seçiyor.
rowling bu noktada da müthiş bir oyun oynuyor. lily -kimse buraya dikkat etmemiş- hem snape'i hem james'i davranışları konusunda uyarıyor. her ikisine de onlarda hangi noktaları sevmediğini söylüyor. tabi filmde bu sahne yok. bunun üzerine lily'yi dinleyip değişen james oluyor. şu efendi adam yerine bilmem ne tercihi ise doğru değil. james son sınıfta gayet düzgün bir insandı. lily bu değişimi gördükten sonra james ile çıkmaya başlıyor. onun sözünü dinleyen ve hatalarını kabul edip değişen kişiyi tercih ediyor. snape ise rowling'in dediği gibi karanlık sanatları tercih ediyor. rowling'in snape ile ilgili altını çizdiği nokta bu. "bu snape'in travmasıydı. karanlık sanatları, lily'yi istediği kadar istedi," diyor rowling. eğer snape, james gibi iğrenç tavırlarını bırakıp lily'nin sözünü dinleyseydi, lily'nin snape'e aşık olabileceğini söylüyor.
doğuştan safkan olan james için karanlık tarafa geçmek çok kolay olurdu. tıpkı lucius malfoy gibi hem kendini hem ailesini kurtarırdı. önemli olan güce sahipken bunlardan vazgeçmek. işte james bunu yapıyor. safkanlığından vazgeçiyor, voldermort'un teklifini reddediyor ve yoldaşlık'a katılıyor (rowling röportajlarında voldemort'un safkan olan sirius ve james'i ölüm yiyen olarak yanına davet ettiğini söyledi).
snape ise malumunuz iş işten geçtikten sonra doğru yolu buluyor. şunu unutmamak gerekir, snape kehaneti duyduktan sonra voldemort'a anlatırken o bebek dahil bütün ailenin yok edileceğini bal gibi biliyordu. sadece bunun lily'yi kapsayacağını bilmiyordu. eğer o bebek neville olsaydı, snape hala bir ölüm yiyendi. bütün longbottom'ların öldürülmesi umurunda bile olmayacaktı. ne zaman ki lily onun bu umarsızlığı yüzünden öldü, işte snape o zaman değişti. james gibi hatalarını erken fark edemedi.
bu versus çok tartışmalara yol açar ve snape taraftarları "always" deyip geçer. ancak ben daha 13 yaşında çaresiz bir arkadaşı için animagus olmaya karar vermiş, sirirus evden kaçtığında onu yanına almış, 18 yaşında bütün avantajlarından ve safkanlığından vazgeçip dumbledore'un tarafında savaşa katılmış, o dönemde iş bulamayan peter ve lupin'e tam anlamıyla maddi destek vermiş ve son olarak ailesi sadece üç dört saniye elde etsin de kaçabilsin diye kendini voldemort'un önüne atmış olan james'i tercih ediyorum.
2) Snape diyen bir görüş
öncelikle severus snape kimdir elimden geldiğince anlatmaya çalışayım.
severus snape, hogwarts'ta insanları damgalamak için kurulmuş, bu gruba düştükleri takdirde tüm öğretmenler tarafından kendilerine sırtların çevrildiği, her insan değişebilir kabiline inat ön yargılarla ötelendiği bir syltherin mezunudur.
tüm bu dışlamalara rağmen yavuklusu lily ile farklı binalarda da olsa aynı okulda bulunmanın verdiği heyecanla örnek öğrencilerden birisi olmuştur. öğrenciyken bile birçok öğretmenden daha başarılıdır ve sivrilmektedir. ta ki lily'nin james'e yanlamasına kadar. çocukluk aşkı lily, okulun popüler öğrencisine abayı yakınca severus da adeta hayata küsmüştür. "eğer bir syltherin iseniz insanlar size hep ön yargılı davranacaktır." kaidesi gereğince bu hayatta düzgün insan olmanın bir işe yaramadığını görür ve hogwarts'ın ondan beklediği şekilde davranmaya başlar.
voldemort'a biat ederek bir ölüm yiyen olur ki james fanları her defasında buna sarılarak reise sallamaktadır. şunu belirtmek gerekir ki snape'in voldemort'a biat etmesinin altında çokça sebep bulunmakta.
şöyle sıralayacak olursak
1- en önemli sebep hogwarts'ın eğitim sistemidir. bu sistemde "eğer bir syltherin iseniz sizden bi halt olmaz" görüşü nice öğrencilerin elden kayıp gitmesine sebep olmuştur. bunlardan birisi de snape'tir. ne olurdu bu çocuklara da gryffindor'a verilen şansın onda biri kadar şans verilseydi. bırakın şans vermeyi hakkı verilse yine kafidir. serinin 1. filminde, sonuncu olan gryffindor'a hogwarts tarihinin en büyük eyyamı yapılarak sezon kupasının verilmesi halen kara bir leke olarak mazideki yerini almıştır. "neville longbottom'a on puan!" tarih affetmeyecek seni dumbledore!
2- diğer bir sebep de başını james potter'ın çektiği çapulcuların severus'a uyguladığı baskıdır. çapulcular tarafından fiziksel istismara maruz kalan, ötelenen, dalga geçilen snape gerekli yardımı dumbledore'dan göremeyince ona kucak açan voldemort'a gitmiştir. hatta bu çapulcular bir seferinde o kadar ileriye gitmiştir ki severus'a karşı dördü birken saldırmış ama iş akıl ve bileğe geldiği için severus reis hepsinin hakkından gelmiştir. evet evet yanlış duymadınız hani şu kahramanlıkları ve cesaretleriyle ün yapmış çapulculardan bahsediyoruz. evet dörde bir. o çok ötelediğiniz draco mallfoy bile bu kadar alçalmadı!
3- vee belki de en önemli sebep. lily potter... küçükken etrafındakiler ucube diye kaçarken ona kol kanat geren, onu hiçbir zaman terk etmeyen severus snape'in aşkına lily'nin verdiği cevap ilk gördüğü popüler oğlana kaçmak olmuştur. o "always"i hiçbir zaman hak etmedin lily kusura bakma. bu aşk acısı severus'u bitiren son olay olmuştur ve dürüstlüğün anlam ifade etmediği bu evrende itlik ve serserilik yapmaya karar vermiştir.
her ne kadar voldemort'a biat etse de ve karanlık dünyada kendine saygın bir yer elde etse de söz konusu lily olunca tüm hayatını riske atıp doğru yolu tekrar bulmuştur. bu da severus snape'in saygı duyulacak bir başka yönüdür. zira o yola girip de dönebilen kişi sayısı bir elin parmağını geçmeyecek kadar azdır.
söz konusu akıl, bilim ve zeka olunca kimsenin eline su dökemediği severus snape saf değiştirmesine rağmen burada da kendini kabul ettirmiş, önce hogwarts'a öğretmen sonrasında karanlık sanatlar dalında bir prof ve en sonunda da hogwarts müdürü olmuştur. tüm bu başarılarına rağmen seri boyunca bir kere gülümsediğinde, kibirlendiğine dahi şahit olmayız. sorarım size bu başarıları james potter elde etmiş olsaydı sizce nasıl bir şölen yapılırdı? gösteriş meraklısı gryffindor züppeleri...
lily'yi kaybetmenin acısı daha tazeyken dumbledore ona çok daha önemli bir görev verir. harry'yi daima koruyacaktır. harry ise bu korumaya karşılık okula geldiği ilk günden bu yana severus'a türlü iftiralar ve hakaretlerde bulunur. daha ilk filmden itibaren dumbledore'a sürekli snape'i şikayet eder. henüz ilk filmde hata yaptığını anlamasına rağmen bırakınız özür dilemeyi bu koca yürekli adama öfkesini devam ettirir. babası kılıklıdır!
ancak severus bunlara takılmaz. üç beş veletin dar fikirlerinden çok daha geniştir onun planı. gryffindor bebelerine ve hogwarts cemiyetine pembe gülücükler satacak zamanı yoktur. çok da ağırdır yükü. hedefi voldemort'u öldürmektir. bunu da sırf gözleri lily'ye benzediği harry için yapacaktır.
yüreği ve aklı kocaman bu adam tekrar saf değiştirmiş numarası yaparak tüm itibarını yeniden çöpe atmıştır. hogwarts onu hain olarak nitelemiş, harry ve mcgonagall onu tüm okulun önünde rencide etmiş, snape ise tüm bunları yutarak planına sadık kalmıştır. gryffindor'dan alıştığımızın aksine snape'e göre yapılan her kahramanlığın reklam panolarında boy boy gösterilmesine gerek yoktur!
tutup size tüm hikayeyi anlatacak değilim. bunlar zaten hepimizin malumu. tüm yaşananlar ortadayken dış görünüş, gösteriş, popülarite merakına yenik düşenlerin bu versusta james potter'ı seçmeleri olasıdır elbette. gerçek kahramanlar ise asla bilinmez çünkü hiçbir zaman onların kendilerini pazarladıklarına şahit olamazsınız.
harry potter'ın dünyaya gelmesindeki katkısından başka elle tutulur başarısı olmayan birine karşı harry potter'ın itirafına göre hogwarts tarihinin gördüğü en cesur ve bilge iki yöneticisinden biri olan severus snape'i kıyaslamak bu isme uğraşıdır bir hakarettir.
çapulcu james potter adi bir deyyus
tüm hogwarts'a inat biz seni severus. (always...)