house of dragon'daki sezaryen sahnesinde kadını inim inim inlerken keserlerken merak ettim. anestezinin olmadığı bir ortamda sezaryen nasıl yapılıyordu? kadın yaşayabiliyor muydu? sonuç ufkumu yerle yeksan etti...

yıl 1500

öncelikle tarihte annenin ölmediği ilk sezaryen 1500 yılında isviçreli bir doktor tarafından eşine yapılmış. kadın bu ameliyattan sonra 5 doğum daha yapmış, hem de biri ikiz gebelik. doktor muhteşem olsa da karısı da terminatör gibi bir şeymiş... o nasıl bünye yiğidim?

neyse yıllar ilerliyor, 1800'lü yıllara geliyoruz

sezaryen son çare olarak yine uygulanmaya devam ediyor ama aradaki 300 yılda anne ölüm oranı yüzde 100'den ancak 85'e inebiliyor ancak çünkü kanama durdurulamıyor.

sene 1821'e geldik

tarihte afrika'da annenin ve bebeğin hayatta kaldığı ilk sezaryeni gerçekleştiren doktor: james miranda barry... ilk okuduğumda miranda kadın adı değil miydi demiştim. ama diğer isim james idi ve fotodaki bir erkekti. zaten 1821'de kadın doktor zordu.

ufkumun yerle yeksan olduğu kısım tam olarak burası: fotoğraftaki kişi bir kadın

fakat tıp fakültesine gidip sonra orduda cerrah olarak çalışabilmek için hayatı boyunca erkek taklidi yapmak, her yeni güne kadın kıvrımlarını saklayarak başlamak zorunda kalmış bir kadın!

görevinde harikalar yaratmış. ingiliz ordusu'ndaki en yüksek ikinci tıbbi görevi olan askeri hastanelerden sorumlu genel müfettiş (tuğgeneral'e eşdeğer) rütbesine yükselmiş. sadece yaralı askerlerin değil gönderildiği ülkelerdeki kölelerin, mahkumların ve akıl hastalarının yaşam koşullarında iyileştirmeler için uğraşmış.

siniri ile meşhurmuş. ölümünün ardından florence nightingale, bu zamana kadar tanıştığım en katı yaratıktı demiş. onca yeteneğine/özverisine rağmen yaşamak zorunda olduğu hayatı düşününce bu çok anlaşılır bir şey.

onu düşünüyorum. hayalleri ve hayatı arasında sıkışmış bir insan. hiç mi sevmedi birini, aşık olmadı? hiç mi çevresinde bulunan yüzlerce erkekten birinden etkilenmedi, ona dokunmak, bu hayatın yükünü biri ile paylaşmak istemedi. hadi milleti kandırdı peki ailesi, çocukluk yıllarına şahit insanlar, onlar? gerçi tüm ömrünü britanya'nın bayrağının dalgalandığı yerlerde geçirmiş. belki dönmedi bir daha büyüdüğü yere, bilmiyorum.

öldüğünde cesedi cenazeye hazırlayan kadın yarım asırlık yalanı keşfediyor: dr. james aslında bir kadın

50 yıl boyunca beraber ülke ülke gezdiği siyahi uşağı dışında gerçeği bilen biri var mıydı, hiç içini birilerine döktü mü bilinmez. bilinen tek şey 1865'te bu zeki yetenekli ve yalnız kadın tüm sırlarıyla gömülüyor.

her yalnız ruh gibi sen de üzdün beni kadın. başka bir evrende, olduğun halinle hayata karışman dileğiyle diyeceğim de yok be, en iyisi yok olmak. burası bir daha çekilmez. ama netflix çeksin. bu kadınının ve hedy lamarr'ın hayatını çeksin de iki kaliteli bir şey izleyelim.

aslansın kaplansın ejderhasın sen, yaparsın netflix.

kaynak: history

Bir Erkekten Çift Kol Nakli Yapılan Hint Kadının Doktorları Hayrete Düşüren İlerlemesi