BİLİM 25 Ağustos 2017
64,6b OKUNMA     1014 PAYLAŞIM

Bugün Yaşayan Tüm İnsanların Baba Soyundan En Yakın Ortak Atası: Y Kromozom Adem'i

Bugün yaşayan tüm erkeklerin, Y kromozomlarını tek bir erkekten aldığını biliyor muydunuz?
iStock

y kromozom adem'i, bugün yaşayan tüm insanların baba soyundan en yakın ortak atası, yani hepimizin babasının babasının babasının ... babası. bugün yaşayan tüm erkekler y kromozomlarını bu adamdan miras aldıkları için kendisine y kromozomlu adem ya da y kromozom adem'i denir. 

60.000 ila 90.000 yıl önce yaşamıştır (edit: mart 2013'te yayımlanmış bir makale y kromozom adem'inin çok daha eskide, 237.000 ila 581.000 yıl önce yaşadığını savunuyor). kendisi ilk homo sapiens değildir, nesildaşları arasında soyunu oğuldan oğula bugüne kadar ulaştırabilmiş tek erkektir. 

bunun bir de mitokondriyal havva diye bir dışı muadili vardır, o da hepimizin anne soyundan en yakın ortak atasıdır (daha doğrusu anasıdır). bugün yaşayan tüm insanlar mitokondriyal dna'larını bu kadından miras aldıkları için kendisine bu isim verilmiştir. 

bu iki insan (y kromozom adem'i ve mitokondriyal havva) farklı nesillerde yaşamış, birbirlerini hiç tanımamış insanlardır.

Modern insanın göç haritası.

y kromozom adem'i tarihte yaşamış belli bir kişiye verilen bir isimden ziyade, çağlar içinde kişiden kişiye geçen bir unvandır. çünkü bu unvanın tanımı "bugün yaşayan tüm erkeklerin baba soyundan en yakın ortak atası"dır, dolayısıyla "bugün yaşayan tüm erkekler" kümesi değiştikçe baba soyundan en yakın ortak ataları da değişebilir. 

şöyle düşünelim: şu anda yaşayan 3 milyar erkeğin baba soyundan en yakın ortak atası 60.000 ila 90.000 sene önce yaşamış belli bir adam, bu adama zorg diyelim. diyelim ki zorg'un iki oğlu vardı: corg ve torg. ve diyelim ki bugün yaşayan 3 milyar erkeğin 1000 tanesi corg'un soyundan, geri kalan 2 milyar kusur tanesi torg'un soyundan geliyor. (doğal seçilim veya tesadüfi genetic drift yüzünden torg'un soyundan gelen erkekler sayıca daha üstün çıkmış.) yarın bir deprem olup corg'un soyundan gelen 1000 erkeği öldürürse, veya zaman içinde bu 1000 erkeğin "oğul soyu" kurursa (yani bu 1000 erkeğin soyundan gelen son erkek de oğul sahibi olamadan ölürse), artık yeni y kromozom adem'i torg olur, çünkü artık yaşayan tüm erkeklerin baba soyundan en yakın ortak atası odur. 

daha aşırı bir örnek: yarın bir nükleer savaş çıksa ve savaş sonrası dünyada tek bir erkek (ve birkaç kadın) hayatta kalsa, gelecek nesiller illa ki bu adamın soyundan geleceği için artık y kromozom adem'i bu adam olur, ta ki bu unvan onun soyundan başka bir erkeğe geçene kadar.

İlginizi çekebilir