Bisikletin Yeni Trendi, Mullet Dağ Bisikletlerine Dair Bilmek İsteyeceğiniz Her Şey
mullet dağ bisikletleri hakkında kısa bir yazı
bu yazımda mullet bisiklet nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir, bunlardan kısaca bahsedip kendi deneyimimden referansla mullet setup ile ilgili önemli bulduğum konuları sizlerle paylaşmak istiyorum:
dağ bisikleti sporu ile biraz ilgiliyseniz mullet bisikletlerin hızla popüler hale geldiğini gözlemleyebiliyorsunzdur. önde büyük (29 inç), arkada küçük (27.5 inç) tekerleği bulunan bu yenilikçi tasarım, ülkemizde bir dönem futbolcular, dışarıda ise hokey oyuncuları ve günümüzde hipster'lar tarafından çok sevilen klasik uyumsuz saç kesimine atıfta bulunarak "mullet" olarak adlandırılmıştır.
mullet bisiklet nedir?
canyon bisikletin mullet modelleri için kullandığı " önde iş, arkada parti" sloganı (business in front, party in the back ) aynı saç modelinde olduğu gibi, mullet mtb lerin biraz tuhaf görünmesine sebep olabilir, ancak bu durumun birçok pratik faydası da vardır.
mtb sporuna gönül vermiş bisikletçiler, onlarca yıldır karma tekerlek düzenekleriyle deneyler yapmaktadırlar ve daha küçük ve daha büyük tekerleklerin avantajlarını bir araya getirerek dağ bisikletlerinden mümkün olduğunca fazla hız ve performans elde etmeye çalışmaktadırlar.
buna rağmen bisiklet dünyasının bu trendi yakalaması epey zaman almştır. uzunca bir süre dağ bisikletlerinin büyük çoğunluğu her iki tekerlek için tek bir boyutta üretilmiştir ve bu modellerden birine farklı tekerlekler takmaya çalışmak, özellikle denge açısından her zaman sorunlara yol açmıştır.
konu seri üretime geldiğinde ise satılan ilk mullet dağ bisikletinin specialized'in big hit modeli olduğunu söyleyebiliriz:
2004 yılında 26 inç ön ve 24 inç arka tekerlekle piyasaya sürülen bu bisikletin satışları döneminde çok düşük kalmıştır ve sonunda üretimi durdurulmuştur. bu başarısızlığın temel sebebi tam süspansiyon (full suspension frame) tabir edilen kadrosunun aslında simetrik tekerlekli bir bisiklet için üretilmiş olmasıdır ve kişiselleştirmiş olunsa bile karşılaşılan sorunların çoğunu özellikle pro bisikletçiler bazında ele vermesidir.
bu olaydan bir süre sonra, üreticiler nihayet karma tekerlek düzenine özel olarak uyarlanmış modeller üzerinde ar-ge yaparak mullet mtb'yi keşfetmeye başlamışlardır. 2019 yılına gelindiğinde ise uci (union cycliste internationale), farklı tekerlek boyutlarına sahip bisikletlerin resmi yarışmalara katılmasına izin verecek şekilde kurallarını değiştirmiştir. o yıldan başlayarak mullet bisikletçilerinin başarıları bisiklet dünyasında hızla büyük yankı uyandırmaya başlamıştır ve akabinde karma tekerlek tasarımının popülaritesi hızla arttırmıştır:
mullet bisikletlerin en tanınan versiyonu 29 inç ön ve 27,5 inç arka tekerleklere sahiptir. bu teker boyutlarının her ikisi de dağ bisikleti için nispeten yenidir ve aralarındaki çap farkının doğru olması tasarımın yol ve patikalardaki performansının anahtarıdır. bunun yanında mevcut tek seçenek bu ölçü kombinasyonu da değildir. üreticiye bağlı olarak 24 inç ve 26 inç mullet tekerlekler de bulunabilmektedir.
mullet bisikletlerin avantajları
kontrol
önde büyük tekerlek bulunan mullet bisiklet, engebeli ve kayalık zeminleri minimum zahmetle aşabilir. deneyimli mtb bisikletçileri, 29 inçlik bir tekerleğin daha yumuşak bir sürüş için daha büyük amortisörlere dayanabileceğini ve zorlu arazide çok daha fazla kontrole sahip olacağını bilirler.
ağırlık
büyük ön tekerleğe sahip olmanın bir dezavantajı, bisikletinizin daha ağır olmasıdır. mullet dağ bisikletleri, daha küçük arka tekerlek sayesinde daha düşük ağırlıkla aynı amortisor direncini ve kontrolü size sunabilir. bu hibrit stil, daha hızlı hareket etmek için sürtünmeyi azaltır ve bu da tur veya deneme sürelerinden birkaç saniye kısaltmaya çalışan profesyoneller için paha biçilemez bir süredir. ek olarak spora yeni başlayanlar, hafif bir bisikleti taşımanın ne kadar kolay olduğunu da takdir edeceklerdir.
arka açıklık
arkada daha küçük bir tekerleğe sahip olmanın bir diğer avantajı da, sürüş sırasında sizden biraz daha uzakta konumlanan bir tekere sahip olmanızdır. bu ekstra boşluk, daha dik patikalardaki sürüşlerde faydalı olabilir ve ani inişlerde bisikletinizi daha kolay kontrol etmenizi sağlar.
manevra kabiliyeti
daha büyük bir ön teker gidon hakimiyetinizi artırabilir, ancak bu genellikle çevikliğinizi de olumsuz yönde etkiler. bir mullet dağ bisikletiyle bu fedakarlığı yapmak zorunda kalmazsınız, keza bisikletin daha küçük arka tekeri iç çizgiye daha fazla yapışarak, en dar virajlarda kontrolünüze ekstra avantaj sağlar.
mullet bisikletlerin dezavantajları
denge
karma tekerlek düzeni, mullet bisikletin eşdeğer simetrik tekerlekli versiyonundan temelde daha az dengeli olduğu anlamına gelir. bisiklete tam olarak odaklanmadığınızı hissetmeniz kolaydır ve bu, özellikle yokuş tırmanışlarında sorun yaratacaktır. mümkün olan en iyi performansı elde etmek için, mullet dağ bisikletinizin hassas bir şekilde ayarlandığından emin olmanız gerekir.
maliyet
mullet bisikletler piyasada çok uzun süredir bulunmamaktadır ve yüksek fiyatları, bu tasarımın bir çıkış trendi olduğunu gösterir; normal simetrik tekerlekli bisikletlere göre çok daha az seçenek bulunur ve düşük bütçeli sürücüler, ikinci el mullet dağ bisikleti bulmakta zorlanabilirler.
özetle...
şayet mullet konfigürasyon ile satılan bir bisiklet almayıp setup i kendiniz yapacak iseniz mullet gerekli midir? bu kadar çok değişken varken, bu cevaplaması gerçekten de zor bir soru olacaktır. bu noktada şunu soyleyebilirim ki yaşayabileceğiniz değişimlerin hepsi olumlu olmasa da, mullet bisikletinizin savrularak giden sürüşüne aşık olacak olmanız büyük olasılıktır; ancak, yeni bir 29 inç ön amortisor, yeni ön jant, yeni lastik, yeni gidon boğazı vs derken bu değişim size hatırı sayılır bir maliyete mal olacaktır.
kişisel deneyimim
öncelikle baştan belirtmek isterim ki downhill ya da enduro stili binişlerde kullanmayı hedeflediğiniz bisiklette onu hafifletmek amacıyla teker küçültmek çok mantıklı olmayabilir, keza bu tip bisikletlerin hafif olmalarını gerektirecek bir durum ortada yoktur.
olur da bu değişikliği yapmaya karar verirseniz
- sürüş sırasında daha büyük olan ön tekerleğe doğru ağırlığı vermek için gidon boğazınızı daha uzun bir gidon boğazıyla değiştirmeniz size avantaj sağlayabilir.
- tekerleklerden birini değiştirdiğinizde bisikletinizin orta göbek yüksekliği önemli ölçüde değişecektir. bu durum bir miktar alışkanlık gerektirebilir.
- 27,5 inçlik bir arka tekerlek viraj alma kabiliyetinizi artırabilir ve bir yandan diğer yana kolayca çevrilebilir, bu da size biraz daha fazla oyun alanı sağlar.
- mullet kullanım bisiklet üzerindeki konumunuzu ve sürüş şeklinizi etkiler, ağırlığınız geriye doğru kayar. bu sebepten amortisörünüzde biraz daha fazla hava basıncına (ya da daha sert bir yaya) veya düşük hızlarda daha fazla kompresyona ihtiyacınız olabilir. ayrıca selenizi rayları üzerinde öne doğru kaydırarak arka ön teker büyüklük farkı ile oluşacak sele açı şaşması da engellenebilir.
- 29 inçlik bir ön tekerleğe geçerseniz, artan döner kütle ön freninizi geliştirmek (upgrade) için iyi bir sebep olabilir; 180 mm'lik bir fren diskinden 200 mm'lik bir fren diskine veya 200 mm'lik bir diskten 220 mm'lik bir diske geçmek, ağırlıkta önemli bir artış olmadan fren torkunu %30 artırabilir.
son olarak
mullet setup'ın enduro ve downhill stili sürüşlerde bisiklete denge ve çılgın dik arazi kabiliyeti kattığını söyleyebilirim. bunun dışında kalan kısım ise elbette sizin bütçeniz ile ilgili. herkese keyifli sürüşler dilerim.
halis