Bira Şişelerinin Kapaklarındaki Tırtıklar Neden 21 Adettir?
bira şişesi kapaklarının tırtık sayısının standart olarak 21 adet olması modern içecek ambalajı tarihinde yerleşmiş mühendislik tercihleriyle ilgilidir. günümüzde yaygın olarak kullanılan bu kapak tipinin mucidi, 1892 yılında amerikalı iş insanı william painter tarafından geliştirilen crown cork (taç kapak) tasarımıdır.
kapak üzerindeki tırtıkların amacı, şişe ağzına uygulanan dikey basıncı uniform şekilde dağıtarak contanın daha etkili sıkışmasını sağlamak ve karbonasyon kaybını önlemektir. painter ve ekibi, farklı tırtık sayılarını test etmiş; 18 tırtığın basınç dayanımı açısından yetersiz, 24 tırtığın ise metal deformasyonunu artırıp pratiklikten uzak olduğunu belirlemiştir. yapılan deneyler sonucunda 21 tırtık, hem sızdırmazlık hem de üretim kolaylığı bakımından optimum değer olarak kabul edilmiştir.
dolayısıyla, tırtık sayısının 21 olmasının nedeni herhangi bir sembolik tercih değil, tamamen mühendislik ve malzeme bilimi temellidir. günümüzde bazı özel üretim veya el yapımı şişelerde farklı sayılarda tırtık görülebilse de endüstriyel standart hâlâ büyük ölçüde 21 tırtık üzerinden ilerlemektedir.