BİLİM 6 Şubat 2017
39,3b OKUNMA     1202 PAYLAŞIM

Bir İşteki Kişi Sayısı Arttıkça Verimliliğin Düştüğünü Savunan Ringelmann Etkisi

Fransız mühendis Ringelmann'ın hesapları, işçilik ve verimlilik arasında düşündürücü bir teori kuruyor. Detaylarına bir bakalım.
iStock.com

Nedir, ne değildir?

fransız agronomist max ringelmann 1883 yılında grandjouan tarım kolejinde gruplar halinde bir deneme yaptı.

1883’de gerçekleştirilen ip çekme deneyi ilginç bir sonuç verecekti: ipi çekenler ne kadar çoğalırsa, her bir çekenin sarfettiği kuvvet de azalıyor ve 8 kişide yüzde 50’ye düşüyordu! çok uzun bir süre öncesinden biliniyorduysa da, tez, bilimsel olarak ilk kez fransız agronom max ringelmann tarafından kanıtlanmıştı: insan tembel. özellikle de fark edilmediğini sandığı zaman. ringelmann’ın şık deneyi, yirmi öğrenciye tek başlarına ve gruplar halinde beş metre uzunlukta bir ipi çekmelerini isterken ipin diğer ucuna bir dinamometre (kuvvetölçer) yerleştirmesine dayanır.

bu alet deneklerin harcadıkları kuvveti gösteriyordu. ipin ucundan iki kişi çektiğinde iki deneğin harcadıkları ortalama kuvvet, tek başlarına harcadıklarının % 93’üne eşitti. üç kişide bu oran % 85’e, dört kişide % 77’ye düşüyordu. ve tembellik halkası bu şekilde, sekiz kişilik grupta herkes kendi kapasitesinin sadece yarısı kadar kuvvet harcayana dek devam ediyordu. psikologlar bu etkiyi bugün ringelmann etkisi olarak adlandırırlar.

ringelmann’ın deyimiyle 1+1, asla 2 etmez

bu psikolojide “sosyal kaytarma” olarak literatüre geçmiş bir durumdur. aslında kişilerin “başkaları nasıl olsa yapıyor, benim yapmama ne gerek var?” cümlesini kendilerine söylemeleri ile ortaya çıkmaktadır. ringelmann’ın bulgularından da yola çıkacak olursak, insanlar grup içerisinde çalışırken harcadıkları çabanın gözden kaçacağını düşünürler. bu nedenle tam performans sergilemek yerine “kendilerince” üstlerine düşeni yaparlar. yani aslında grupla birlikteyken bireysel performans göz önüne serilemeyecekse sergilemenin bir anlamı yoktur !

latane ve arkadaşları bunu ispatlamak için kişilerden tek başlarınayken ve grup halindeyken el çırparak en yüksek sesi çıkarmasını istemişlerdir. tahmin edeceğiniz gibi kişiler tek başınayken daha çok ses çıkarabilmiş, grup içindeyken o kadar yüksek bir performans sergileme zorunluluğu hissetmemişlerdir. fakat ilginçtir ki, grup halinde el çırpacakları zaman, bir gruba bireysel el çırpma güçlerinin ölçüleceği söylenmiş diğer bir gruba ise söylenmemiştir. grup halinde çalışsalar da bireysel olarak performanslarının ölçüleceğini düşünen kişiler tek başına el çırparken sergiledikleri performansı sergilemişler, herhangi bir düşüş gözlenmemiştir. yani benim harcadığım çabayı görecekseniz, sonuna kadar çabalarım, aksi takdirde grupta zaten yapan biri çıkar!

grafik

Güçlü Yapay Zeka Teorisini Çürütmek İçin Geliştirilen Çin Odası Deneyi