Bir Balığa Yürümeyi Nasıl Öğretebiliriz?
dört yüz milyon yıl önce atalarımız, denizden sürünerek çıktı. geçtiğimiz yıllarda ise biyolog emily standen, karada balık yetiştirerek bu tarihi olayı yineledi. senegal bişiri adlı bir balık türü, ilkel bir akciğer sayesinde nemli havayı soluyabiliyor ve ön yüzgeçleriyle karada yürüyebiliyor. sekiz ay boyunca yavru balıkları sudan karaya çıkaran standen'in deneyi, senegal bişirlerinin yüzgeçlerini destekleyen kemiklerin yürümeyi kolaylaştıracak biçimde şekil değiştirdiğini gösterdi. balıksı atalarımızda da benzer adaptasyonlar, genetik değişimlerin önünü açmış olabilir.
siz de deneyip evinizin salonunda canlı bir fosil yaratabilirsiniz;
malzemeler
- orta boy akrilik akvaryum
- kum ve çakıl taşı
- su
- hava borusu ve kontrol kiti
- kova
- silikon tabancası
- akvaryum pompası ve filtre
- çengelli iğne
- senegal bişiri
talimatlar
1) akvaryumun bir duvarına, dibinden 2,5 cm yüksekliğe küçük bir delik açın. akvaryuma 2,5 cm yüksekliğinde kum ve çakıl doldurun, bunun üstünde 1,5 mm'lik bir tabaka oluşturacak biçimde su ekleyin.
2) drenaj için delikten hava borusunu geçirip içerideki suya ulaştırın, diğer ucunu da akvaryumdan daha aşağıda bir kovaya sarkıtın. sızıntıyı önleyip boruyu sabitlemek için, deliğin etrafını silikonla kaplayın.
3) kovaya su doldurup filtreyi yana asın. kitten çıkan t bağlantısının dikey kısmına bir valf bağlayın, hava borularını t'nin iki koluna geçirin.
4) koldaki borulardan birini pompaya bağlayın, diğerlerini de akvaryumun üstünden içeri sarkıtın. akvaryumdaki hava borusuna iğneyle küçük delikler açın ki su, ince bir sis halinde püskürsün.
5) t bağlantısını kovanın içine atın. isterseniz ortamı renklendirmek için akvaryuma bitki de ekleyebilirsiniz. şimdi de yavru senegal bişirini yeni yuvasına yerleştirin.
olayı ispatlayan video
kaynaklar: populer science, nisan 2015
nature.com