EDEBİYAT 28 Mayıs 2024
13,4b OKUNMA     237 PAYLAŞIM

Binbir Gece Masalları Kahramanı Denizci Sinbad Aslında Müslüman Türk Kökenli mi?

Binbir Gece Masalları kahramanı Sinbad, müslüman-Türk kökenli bir Çinli olabilir mi?

binbir gece masalları kahramanı efsanevi sindbad'ın müslüman-türk kökenli bir çinli olması...

çin'de ming hanedanı, cengiz han'ın torunu kubilay'ın kurduğu hanedana son verip ülkede hüküm sürmeye başlar. bu hanedanın genç prensi zhu di iktidarı ele geçirip, bağnaz konfüçyüsçü yönetici sınıfa karşı reform hareketine girişmeyi kafasına koyar.

türlü yeniliklere girişir; örneğin iktidarı pekin'e yerleştirir ve yeni başkent yapar (beijing=kuzeyin başkenti), ünlü yasak şehir'i inşa eder, dev bir ansiklopedi yazdırır...

bütün bunlar bir yana, bir başka büyük hayali vardır yeni hükümdarın: denizlerde bir imparatorluk filosu kurup dünyayı keşfetmek. bu da öyle fantastik değil, aksine, imparatorluğu geliştirecek ve -ipek yolu gibi- yeni ticaret olanakları yaratacak gerçekçi bir girişimidir.

bu iş için amiral zheng he görevlendirilir. ailesi bir önceki moğol hanedanına hizmet vermiş bu seçkin genç amiral aslen buharalıdır, muhtemelen de türk'tür. doğduğundaki soyadı ma he, çin müslümanlarına özgü bir isimdir, muhammed ya da mahmud'un kısaltması olarak değerlendirilebilir. hatta dede ve babasının ma hajji olarak anıldığı söylenir.

işte bu zheng he, küçük yaşta esir düşüp hadım edilir, daha sonra da yaşıtı olan imparator zhu di'nin hizmetinde çalışarak yükselir, onun sağ kolu olur. bu esnada ona 'üç mücevherli' ya da 'üç himayeli' anlamında hadımağa san bao denmeye başlanır.

önlerinde bağnaz yönetici sınıf gibi büyük bir engel vardır. bu sınıf ısrarla gelişime ihtiyaç olmadığını, donanmanın gereksiz masraf olduğunu söyler durur.

imparator ölüp de donanma işi rafa kalkana dek san bao dünya üzerinde tam yedi sefer yapar, tıpkı sindbad gibi... ve nihayet donanma yakılıp yıkılır ve koca çin imparatorluğu, 500 yıl sürecek deriiin uykusuna yatar.

işte san bao'nun bu yedi macerası ve muhteşem donanması zamanında yazılır çizilir, aynı zamanda kendisi de seyahatlerine ilişkin tasvirlerle bu maceraları ölümsüzleştirir.

işte bu amiral san bao, sindbad'dır. bu bilgileri derleyen amin maalouf şu yorumda bulunur:

"ilk bakışta bu imkânsız gibi gözükmektedir, çünkü binbir gece masalları'ndaki bu maceraların büyük abbasi halifeleri devrinde, zheng he'den altı yüzyıl önce cereyan ettikleri varsayılmaktadır. fakat bu soruna eğilen araştırmacılar, 15. yüzyıldan önceye ait yazmalarda sindbad'dan hiçbir bahse rastlamamışlardır. düşününce, bu koşutluk akla yatkın görünmektedir. nitekim, sindbad ile san bao isimleri arasındaki benzerliğin veya her ikisinin de yedi seyahat yapmış olmasının basit bir rastlantı olması pek mümkün gözükmemektedir. özellikle de çinli amiralin ziyaret ettiği hindistan, iran veya arap yarımadası gibi bölgelerin binbir gece masalları'nın doğduğu yerler olduğu bilinince tesadüf olasılığı iyice azalmaktadır."