Bilinç ile İlgili Olduğu Düşünülen Gizemli Beyin Bölümü: Claustrum
claustrum; beynin merkezinde, neokorteksin iç kısmına bitişik bir nöron tabakasıdır.
yapılan çalışmalar bu bölgenin, kortekse dağılmış olan bölgelerin (bilgilerinin) senkron biçimde koherans hale getirilmesi için çalıştığını ortaya koymaktadır. yani duyuyoruz, görüyoruz, tensel olarak hissediyoruz, bu bilgiler aynı evren içinde tanımlanıyor ve bütünlüklü bir çevre algısı oluşuyor. fakat yine de bu bölgenin çalışma prensibiyle ilgili tatmin edici bir açıklama getirilememiştir.
bu kelime aynı zamanda, yunanca'da "engel, çit, saklı" anlamlarına gelmektedir. anlam olarak claudere sözcüğüyle bağlantısı vardır.
beyne geri dönecek olursak, bu bölgenin tüm memelilerde bulunduğu gözlenmiş.
beyindeki fonksiyonu henüz %100 anlaşılamamış olan, bilinç ile ilişkili olabileceği düşünülen bir yapıdır claustrum. gözünüzde canlandırabilmeniz için sobotta'nın 1908 baskısından bir görsel:
bu yapı serebral kortekse sahip olan her memelide bulunur. görüldüğü üzere beynin her iki tarafında da, bilateral olarak konumlanır. ince bir gri madde tabakasıdır. beynin kortikal ve subkortikal bölgelerini birbirine bağlamaktadır.
beyin pek çok duyusal girdi alır ve bu duyusal girdilerimiz bilinçli deneyimimizde birleşir. bizler aslında ayrı zamanlara ait olan verileri sanki aynı ana aitmiş gibi algılarız. farklı türden girdiler bilincimizde ünifiye edilir. bilinci nörobiyolojik bir çerçevede inceleyen christof koch ve francis crick, claustrumun bu ünifikasyonda rol oynadığını düşünmüşlerdir.
bilindiği kadarıyla herhangi bir mutasyon nedeniyle claustrumu olmadan doğan bir insan yoktur ve lezyonlar üzerine yapılan analizler de tek başlarına anlamlı sonuçlar vermemektedirler. claustrum lezyonları ve bilinç kaybı arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalardan biri vietnam savaşı gazileri üzerinde yapılmıştır.
the effect of claustrum lesions on human consciousness and recovery of function
bu çalışmada özellikle sol claustrum lezyonları olanların claustrum dışında lezyonları olanlara kıyasla bilinç kaybı yaşama olasılığının 4.48 kat daha fazla olduğu bulgusu elde edilmiştir. buna ek olarak claustrum hasarı bilinç kaybının sıklığıyla değil süresi ile ilişkilendirilmiştir. bu da claustrumun bilinci doğrudan sağlamak veya sürdürmekten ziyade geri kazanma işlevini yerine getirdiği fikrini doğurmuştur.
her ne kadar claustrumun fonksiyonlarına ilişkin çeşitli fikirler yürütülse de şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalardan yola çıkarak kesin bir sonuca varmak oldukça güçtür çünkü lezyonlarla ilişkili analizler, stimülasyon çalışmaları yapılsa bile claustrum herhangi bir farmakolojik madde ile veya invasiv girişimle kolayca aktive veya deaktive edilecek bir bölge değildir.
koch ve crick makalelerinde bu probleme olası bir çözüm getirebilecek olan alanın moleküler biyoloji olduğunu belirtmişlerdir. zira bir veya daha fazla genin spesifik olarak claustrum nöronlarında güçlü bir şekilde ifade edildiği keşfedilseydi genetikçilerin yardımı ile bu genlerin susturulmaları sağlanabilirdi.
iyi bir nöroanatomik haritalama ile daha spesifik bölgeleri ayrı ayrı hedef alan deneylerin sistematik olarak yapılması claustrumun fonksiyonunun detaylı olarak anlaşılması için gereklidir. ortaya atılmış olan hipotezlerin doğruluk payı gelecek yıllarda daha net ortaya koyulacaktır.