Beyaz Un Ekstra İşlem Gerektirirken Beyaz Ekmek Neden Daha Ucuz?
hepimiz biliriz ki beyaz undan ekmek yapmak için önce unun ruşeym gibi sağlıklı kısımları çıkarıldıktan sonra kalan kısımı öğütürüz. e madem beyaz un ekstra işlem gerektiriyor, maliyetinin de artması lazım, değil mi? sorunun cevabı kesinlikle evet. peki neden beyaz ekmek, tam buğday ve türevlerine göre daha ucuz ve daha yaygın? bunun cevabı biraz tarih, biraz da ekmeğin doğasında.
beyaz ekmeğin ilk yaygınlaşması birinci dünya savaşı'nda
çünkü siperlerdeki bitmek bilmeyen çatışmalarda bir askerin ortalama yaşam süresi iki saate kadar düşüyor. bunun beyaz ekmekle ilgisi şu ki; beyaz un, kan şekerini çok hızlı pik yaptıran bir ürün. dolayısıyla ilk bir ila iki saat kendinizi çok dinç hissediyorsunuz. daha sonra da aynı hızda düşürüp sizi çabuk acıktırıyor ama zaten siperlerde yaşam süresi o kadar düşük ki bunun önemi yok. yani maalesef o tayını verdiğiniz genç çocukların çoğu bir sonraki öğüne sağ kalamayacak!
üstelik, beyaz unla yapılan ekmek daha çabuk pişiyor. kolay tüketiliyor. tam buğday unuyla yapılan (özellikle eski buğdaylar) ekmekler biraz daha sert oluyor. (bugün fırınlarda yapılan birçok tam buğday ekmeği beyaz unla karıştırılır.) her şekilde savaş zamanı avantajlı.
şimdi, bize gelelim
bizde beyaz ekmeğin yaygınlığı marshall yardımı'na bağlanır. doğrudur ama aslında birinci dünya savaşı sırasında da beyaz ekmek ülkemizde çıkmıştır. gel gör ki bizde beyaz ekmek daha çok zengin konaklarında tüketilmiş, siperdeki mehmetçik kara undan yapılan sert ekmeğe devam etmiştir. bu, insanların kafasında beyaz ekmek statü sembolüdür fikrini doğurmuş. marshall yardımı ile de beyaz un yaygınlaşınca halk beyaz ekmeği standart olarak benimsemiş.
gelelim bugüne
tüm bu anlattıklarım beyaz ekmeğin fiyat politikasını belirliyor. ekmek üreticileri biliyor ki eğer kullanıcı beyaz ekmek yerse daha kolay acıkacak. o zaman daha çok ekmek alacak. oysa tam buğday ekmeği ve türevleri kan şekerini yavaş yükselttiği için ekmek talebini azaltacak. dolayısıyla bizde ana ekmek türevi beyaz undan yapılandır ve burada amaç sürümden kazanmaktır.
diğer ekmekler ise bir miktar daha pahalı tutulur ki gariban beyaz ekmeğe yönelsin. gerçi şu an fırınların sağlıklı beslenme furyasının etkisinde kalması sebebi ile tam buğday, çavdar gibi ekmeklerden üretimi, yani arzı arttı ama fiyatlar hala beyaz ekmekten yukarıda.