PSİKOLOJİ 14 Haziran 2023
10,2b OKUNMA     390 PAYLAŞIM

Bazı En İyi Fikirler Neden Duştayken Aklımıza Gelir?

Bazen bir konuya her şeyimizi vererek yoğunlaştığımız anlar yerine duş alırken daha iyi fikirler bulabiliyoruz. Meğerse bu durumun bilimsel bir açıklaması da varmış.
iStock

en iyi fikirler neden duş aldığımız esnada aklımıza gelir?

bunun bilimsel bir adı olduğunu biliyor muydunuz? araştırmalar "duş etkisi" olarak adlandırılan en iyi düşüncelerimizin çoğunun işte veya okulda gerçekleşmediğini, bunun yerine arka planda kuluçkaya yatan fikirlerin duş alırken ortaya çıktığını gösteriyor.

peki nedir bu "duş etkisi"? gelin şimdi hep birlikte öğrenelim.

gün boyunca gördüklerimiz, yaşadıklarımız, gerek bedensel gerekse zihinsel aktivitelerden biraz olsun sıyrılmak için akşamları duşa gireriz. düşüncelerimizden sıyrılıp, zihnimizi boşaltıp kendimizle baş başa kaldığımız o anlarda zihnimizde muazzam fikirler gelir. yaşadığımız sorunlara bulamadığımız çözümler o anda aklımıza gelir bu duş etkisidir. biliyor musunuz bu durum araştırmalarla da kanıtlanmıştır.

2019'da yapılan bir çalışmada, 98 yazar ve 87 fizikçi her gün en yaratıcı fikirlerinin yanı sıra ne yaptıklarını ve akıllarına geldiğinde ne düşündüklerini anlattı ve en anlamlı fikirlerin çoğu duş esnasında akıllarına gelmekteydi.

santa barbara'daki california üniversitesi'nde psikoloji ve beyin bilimleri profesörü ve çalışmanın yazarı jonathan schooler, bunun başlı başına oldukça etkileyici durum olduğunu kaydetti. ayrıca duştaki bu spontane düşüncelerin başka bir avantajı daha vardı: yaratıcı bir açmazın üstesinden gelen "aha" deneyimi (modern küvette arşimet eureka anları - arşimet, yıkandığı sırada içerisine girdiği su kütlesi ile kendi bedeni arasında birbiriyle bağlantılı bir durumun farkına varıp "eureka! eureka!” diye bağırarak koşmaya başlar. türkçe tercümesiyle “buldum! buldum!”) olma olasılıkları daha yüksekti. katılımcıların gündelik hayattaki aydınlanma anları %30'unun duşta, %13'ünü yolculukta veya %11'inin egzersiz sırasında yaşanmaktaydı.


peki durum neden böyledir?

cevabı çok basit: egzersiz yapmak, duş almak gibi monoton işler yaparken, bilinçli davranışlarımızdan sorumlu olan beyin bölgemizin (prefrontal korteks) gevşetir ve bu bölgenin gevşemesiyle de beynin farklı bölgelerinin birbiriyle daha kolay iletişim kurmasını sağlar böylece zihnimizde özgürce dolaşabilir, yaratıcı fikirler üretebiliriz.

yine harvard üniversitesi'nden shelley carson'a göre; bir konu üzerinde yoğun şekilde düşündüğümüzde beynimiz aktiflikten çıkar ve yaratıcı çözümleri sınırlandırır. duş ve egzersiz gibi faaliyetler beyin rahat, gevşeterek beynin çalışmasını aktif hale geçirir. rahat olan beyin; mutluluk sağlayan dopamin hormonu salgılar, ardından ortamdaki alfa dalgaları çoğalmaya başlar bu dalgalar, mutlu olduğumuz zamanlarda beynimizin ürettiği dalgalardır. bu dalgalar sayesinde beyin az önce bahsettiğimiz düş dünyasına dalar ve kolay çözümler bulmamızı sağlar.

işin içinden çıkamadığımız, yoğun duygular yaşadığımız anlarda duşa girmek güzel bir çözümdür.

kaynak:
why do we get our best ideas in the shower?
neden en iyi fikirler aklımıza duş alırken gelir?