BİLİM 1 Mart 2024
17b OKUNMA     337 PAYLAŞIM

Ateşi Bilinçli Kullanan, Bir Dönem İstanbul'da Yaşayan İnsan Türü: Homo Erectus

Ateş yakmayı bilinçli olarak kullanan ilk insan türü homo erectus'lar hakkında bilinmesi gerekenler.

atası homo habilis'ten bayrağı alıp, 1,5 milyon yıldan daha fazla bir süre ile varlığını en uzun süre sürdüren homo türü olmayı başarmıştır homo erectus. yaklaşık 2 milyon yıl önce ortaya çıktıkları, 117.000-108.000 yıl önce soylarının tükendiği düşünülüyor.

bir tür için inanılmaz uzun olan bu sürede paleolitik çağa denk gelmiş ve binlerce yıl süren buzul çağından da sağ çıkmayı başarmıştır. yörünge varyasyonları üzerinden yola çıkılarak yapılan bilgisayar modellemelerinde yaklaşık kırk ya da elli bin yıl sonra tekrar yaşanacak buzul çağında homo sapien'in hiç ama hiç şansı olmayacak. gerçi biz bir kaç bin yıl sonrasını dahi göremeyiz.


paleolitik çağın ilk evresi olan alt paleolitik dönemde beyin kapasitesi sebebiyle basit taş aletler yapabilmiş ve bunları avlanma, beslenme ve aralarındaki anlaşmazlıklarda savunma-saldırı amaçlı kullanmıştır.

orta paleolitik dönemde ateşi kontrol edip kullanmaya başlamış ve beyin kapasitesi ve boyutu arttıkça kemikten yapılan araç gereçler, taştan el baltaları üretmiştir. avlanma yetenekleri gelişmiş, binlerce yıl boyunca gruplar halinde avını kovalarken bacakları ve boyu uzamıştır.


üst dönemde ise artık ölülerini sistemli biçimde gömmeye, mağara duvarlarına resimler yapmaya başlamış hatta kemik ve taştan yaptıkları balık ve hayvan kemiklerinden, dişlerden yaptıkları süs eşyalarını kullanmıştır.

özellikle istanbul, başakşehir'de bulunan yarımburgaz mağarasında bulunan kalıntılardan yola çıkılarak bu bölgenin ve mağaranın homo erectus için ne denli önemli olduğu görülmüştür. bizim yeşilçamcılar film çekimlerinde bu mağarayı dinamitlerle falan patlatmıştı. homo sapien!


her ne kadar tarih sahnesinden ayrıldı diye düşünülse de aslında bu kadar uzun bir süre içinde birçok farklı alt türe evrimleşmiştir. homo sapien ile arasında onlarca farklı ara tür bulunmaktadır. büyük ihtimalle bir bu kadar da henüz keşfedilmeyen ara tür bulunma ihtimali de oldukça yüksektir.


(bkz: neandertaller), (bkz: denisovalılar), (bkz: pekin adamı), (bkz: turkana çocuğu), (bkz: homo antecessor), (bkz: h. heidelbergensis), (bkz: homo georgicus), (bkz: homo rhodesiensis), (bkz: homo bodoensis), (bkz: homo cepranensis), (bkz: homo naledi), (bkz: homo floresiensis) gibi onlarca alt türe evrilen homo erectus çok büyük bir ihtimalle homo sapien'in de atasıdır. bu geçiş arasında yukarıda yazılanlardan ya da henüz keşfedilmeyen hangi ara türün bizim atamız olduğu üzerine tartışma ve çalışmalar hala devam etmektedir.