Atatürk'ün, Pek Çok Fotoğrafta Yanında Olan Az Bilinir Dostu: Berber Mehmet Tanrıkut Mete
atatürk’ün berberi mehmet tanrıkut mete'ye sakal tıraşı olurken çekilen bir fotoğraf
berber mehmet atatürk gibi selanikli. refet paşa'nın berberiyken yine refet paşa (bele) tavsiyesiyle köşke, atatürk’ün hizmetine giriyor. atatürk köşkte çalışanları çok sevdiği gibi berber mehmet'i de çok seviyor. kaldığı müştemilata gecenin bir saati habersiz gidip muhabbet bile ederlermiş. yine böyle aralarındaki sohbette osmanlı’daki berberlerin konusu açılmış.
"iv.murat zamanında içki yasağı ile birlikte kahve yasağı da konulunca tüm kahvehaneler kapatılmış. berberler kahvelerde iş yaparlarmış o zamanlar. bundan sonra berberler mekanlarını yitirince seyyar devam etmişler. ta ki padişahın ölümüyle yasak kalkana kadar. sonra eskiden olduğu gibi kahvehanelerin kendilerine ayrılan köşelerinde çalışmalarını sürdürmüşler" demiş mustafa kemal.
"berberlerin mekansız, dükkansız kalması olayı, yeniçeri ocağı'nın kaldırılması sırasında da yaşanmış paşam. kahvehaneleri yeniçeriler işletirmiş" demiş berber mehmet.
sonra devam etmiş berber mehmet:
"osmanlı’da berberlik yapmak herkesin harcı değildi. bunlar yaşadıkları semtin hekimidir. sünnet işleri de onlara bırakılır, hacamatın her türlüsü de... hatta pansumancılık, dişçilik bile yaparlar bu çocuklar. kan görmeye alışık oldukları için"
atatürk karşı atağa geçmiş:
"osmanlı padişahları içinde yavuz sultan selim dışında bütün padişahlar sakallıymış, bilir misin?" diye sormuş. sonra devam etmiş "sen denk gelmemişsindir belki, ama bizim yaştakiler bilir. berberin berber olabilmesi için beş vakit namaz kılması, evli olması, içki içmemesi, hatta içki içenlerle ahbaplık etmemesi gerekirdi eskiden" demiş.
berber mehmet eklemiş.
"paşam öğrendiğim kadarıyla istanbul kadısının en mühim görevlerinden biri 15 günde bir berberleri kontrol etmesiymiş. berberlerin asabi ve hiddetli olup olmadıkları bir heyet huzurunda denemelere tutulurmuş"
mustafa kemal atatürk devam etmiş:
"evet, doğru. mesela ipsizin biri berber dükkanının ilk açılacağı günden itibaren kapı önünde bekletilir, berber dükkana girerken çelme takar düşürür, sonra müşteri olarak girdiği dükkanda kavga çıkarmaya çalışırmış. bu sabır testinde berber başarılı olursa imtihanı geçermiş, halkın kellesinin rahatlıkla kendisine teslim edileceğine kanaat getirilirmiş"
atatürk ile berber mehmet arasındaki bu konuşmalar, berberin görevinin biraz daha değişik olduğunu akla getirir. atatürk çıktığı her geziye berberi de götürür. yakın koruma olduğuna kimse bir şey diyemez galiba. ikonik fotoğrafları dahil birçok fotoğrafta berber mehmet de var.
mecliste bile etrafında olabilecek kadar yakın
ayaktayken çekilen son fotoğrafında da berber mehmet var
yakın koruma olduğu gibi bazen gezilerde mustafa kemal ile aynı kıyafeti giyermiş
bu durum yakın koruma haricinde dublörü olabileceği fikrini de akla getirir.