Artık Dünya'ya Veri Gönderemeyen Voyager 1'deki Sorun Tam Olarak Ne?
voyager 1'in hakk'ın rahmetine kavuşması... durun daha ölmedi denilmesi gereken lakin ciddi bir arıza yaşayan 46 yaşındaki bir sondaya ait bir iddiadır bu.
sorunun iki boyutu var: software (yazılım) ve hardware (bileşen parça) ve her ikisinin de ayrı ayrı özellikleri var:
yazılıma bakarsak
bu emektar sonda fortran5 programlama dili ile yazılmış programlara sahip... sonradan fortran7 ve hatta bazı fonksiyonları c diliyle bile yazılmışsa da bunların hepsi antik dil statüsünde... bugün gerçekten o dile hakim kaç fortrancı kaldı ki? c'yi bile hatırlayan sayısı kaçtır?
bu programların avantajı; dil, bugünkü eşdeğerlilerine nazaran o kadar basit ki sorunu çat diye bulabiliyorsunuz. fakat mesele de burada başlıyor... fonksiyonel olarak basit olan bu dilde, tespit ettiğiniz sorunu çözmek kolay olmayabiliyor. bazen bir satırdan kaynaklı sorunun çözümü için ana programdankinden bile fazla satır kod yazmanız lazım olabiliyor.
tabii gitmesi gelmesi toplamda 45 saat süren bir mesafe uzaklığında işler öyle run demekle de bitmiyor...
hardware, yani donanım kısmına bakarsak
diğer yandan -ki son sorun galiba bu yönde- eğer problem hardware üzerinden gitmişse sonda gerçekten ayvayı yemiş olabilir...
voyager 1, 2025 dolaylarında yetersiz enerji sebebiyle kaybolacaktı... bunu 2 sene önceye alan mesele basitçe yaşlılık olabilir.
çünkü anlaşılan, sonda artık takılmış plak gibi anlamsız sıfırlar ve birlerden oluşan sabit bir paterne sahip hep aynı veriyi yolluyor. dünyadan veri alabiliyor, bu kontrol edilmiş ama cevap hep aynı... demek ki ya sensörler çalışmıyor ya da düştüğü looptan çıkamamasına sebep olan bir mekanik ve/veya elektronik bir arıza var... bunu 24 milyar km öteden çözmek zor (bkz: 24.000.000.000 km)
ama daha her şey hemen bitmiş değil. standart aç/kapa yöntemi yaramamış... lakin gene de bir umut var...
ha o umut gerçekleşirse ne olacak?
sadece 12 ay daha kazanacağız. 2025 te rtg jeneratörlerindeki plütonyumun enerji üretimi yetmez hale gelecek. eee buradan birkaç satırla sondadaki plütonyuma fazladan nötron ve elektron yükleyemeyeceğimize göre üzülerek bu emektar sondaya elveda diyeceğiz...
ama bu sonda, hep başarılı geri dönüş hikayeleri ile bezeli bir görev geçmişine sahip. bu sefer de geri dönerse iyice masalsı bir olay olacak.
hadi vogi... son bir iki data daha... sık dişini...