Araba Motorunun Hararet Yaptığı Nasıl Anlaşılır? Nedenleri ve Çözüm Yolları Nelerdir?
motorun hararet yapması... yaz aylarında adından çok daha fazla duyar hale gelecek, duymasanız bile sağda solda kaputu açık bir şekilde kurtarıcı bekleyen otomobilleri göreceksiniz. bir otomobil için en tehlikeli ve sinsi arızadır. hararet sonrası otomobiliniz size basit bir beş litrelik su masrafı da açabilir, motoru komple çöpe atmanıza da sebep olabilir.
belirtileri nelerdir?
her sürücü az bir dikkat ile motorun aşırı ısındığını anlayabilir, böyle bir durumda nasıl doğru davranacağını da bilmesi gerekir, umursamaz davranmanız çok pahalıya mal olabilir.
motorun hararet yaptığının ana belirtileri şunlardır:
- hararet göstergesi kırmızı bölgeye giriyor ya da çok yaklaştı. şu şekilde bir lamba da yanabilir.
- kaputun altından çıkan buhar. basınç çok fazla artacağı için, radyatör kapağından ya da basınçlı taşırma kabından, kaynayan suyun buharı düdüklü tencere gibi dışarı çıkar.
- aniden başlayan güç düşüşü. buna aşırı motor gürültüsü de eklenir. sanki arabayı bir şey tutuyor da ilerleyemiyor gibi olursunuz.
- hızlanırken silindirlerde patlama sesleri gelmesi egzozdan ya da motordan. motordan geliyorsa conta yanmıştır.
motorun hararet yapmasının sebepleri çok farklı olabilir
1. termostat arızası: parça yarım konuda kalmıştır ve radyatöre yalnızca sınırlı miktarda sıvı girerek soğutma verimliliğini düşürür.
2. radyatör tıkanması: radyatör üzerindeki metal plakalar tozla kaplanır, kirlenir, ısı dağılımı bozulur. bazen radyatör önüne bir poşet ya da gazete kağıdı geldiği de görünür.
3. fan: fan arızaya geçebilir ve tamamen durabilir. böyle bir durumda özellikle rölantide hararet aniden yükselme gösterir. pervane üzerine yine iplik, poşet gibi yabancı bir cisim dolanabilir.
4. devirdaim pompası: pompanın arıza yapması genelde pallerin kırılması ile mümkün olur. plastik olanlarında kırılma gözlemlenirken, metal olanlarda paslanarak parçalanma gözlemlenir. sürekli antifriz kullanılan bir otomobiliniz var ise, metal olanlarını almanızı tercih ederim.
5. kayış: bazı otomobillerde devirdaim pompası gücünü v kayışlarından, bazıları ise triger kayışından alır. v kayışı koparsa pompa durur ve su sirkülasyonu sağlanamaz. bu kayış koparsa muhtemelen aracınızda şarj lambası anında yanar ya da direksiyon aşırı sertleşir. böyle bir durumda hemen aracı stop edin.
Çözüm yolları nelerdir?
ayrıca, motorun hararet yapmasına sadece yukarıda saydığımız sebepler değil, tasarım kusurlarıyla ilişkili olduğu, belirli bir modelin özelliği olduğu, hatta tamamen yeni bir otomobilin de hararet yaptığı bilinen bir şeydir. özellikle sıcak bölgelere verilen bazı otomobillerde bu durum gözlemlenebilir.
seyir halinde iken aracınızda bu belirtilerin hiçbirini yaşamadınız fakat gösterge kırmızıya yaklaştı diyelim, bu noktada sakin olmanızda fayda var. gösterge arıza yapmış olabilir. özellikle eski otomobillerde yetersiz elektrik donanımı sebebiyle gösterge bazen sapıtabilir. bize gelen her 10 otomobilden 6'sında bu sebeple oluştuğunu söyleyebilirim. öncelikle tüm elektrik çeken donanımları ve özellikle klimayı kapatın. göstergede ciddi bir oynama olduysa yüksek ihtimalle elektroniksel bir arıza. fakat hiç oynama olmuyorsa acil olarak durun ve kaputu açın.
- radyatör önündeki fan dönüyor mu? dönmüyor. klimayı açın ve tekrar bakın. dönüyor mu? dönmüyor. motoru durdurun. fan niye dönmüyor peki ona bakalım. ilk olarak fiziksel hasarı var mı kontrol edin. fiziksel hasar görünmüyor ise yapmanız gereken önemli bir şey var; bulabilirseniz hararet müşirinin soketini çekin. bu müşir termostat üzerinde olur genelde. yarım kontak açın ve soketi çıkarın. fan çalıştıysa sorun hararet müşiri. bu soketi çekin ve öyle servise gidin. ama servise gidin!! diğer sebep sigortasının atması. fan motorunun sigortası genelde kaput içerisinde olur. bunun sigortaları biraz büyüktür ve röleleri de vardır. internetten araştırıp aracınızda nerede olduklarını bulmanız gerekir. fan motorlarını genelde kademe kademe devreye girer çıkar. örneğin fan1 rölesi arıza yaparsa fan2 rölesi devreye girer ve bu da hararetin bir nebze yükselmesine sebep olur. ya da fan2 arıza yapar ve motor yüke binince hararet alır başını gider.
- kayışları kontrol ediyoruz. kayış tamamen kopup gidebilir ve siz görsel olarak nerede ne var bilemezsiniz fakat etrafta siyah küçük toz parçaları, ilmek ilmek olmuş siyah ipler görüyorsanız kayış gitmiş demektir. motoru stop edin ve usta çağırın.
- motorda su var mı yok mu hemen bakamayız. hatta kapağı açamayız. bunun için bayağı beklemeniz gerekiyor. geçenlerde internette böyle saçma bir video gördüm, aman ha. bakın siz açtığınız an yanmamış contayı yakarsınız. radyatörü anında delersiniz, hortumları patlatırsınız. en önemlisi ise kendinizi ciddi anlamda yaralarsınız. havluyla ya da bezle falan açmayın. fakat bir saat sonra yine havlu ile ve çok dikkatli bir şekilde yavaş yavaş açabilirsiniz. bakın şunu unutmayın; bu kapağı açmadan önce hortumları bezle sıkın, eğer çok sertse asla açmayın. fakat hortumlar boş gibi görünüyorsa muhtemelen yolda suyu tamamen bir kaçak sebebiyle boşalttı araba. siz yavaş yavaş ustayı çağırın. su eklemeniz bir şey ifade etmez, su aşağıdan yine boşalır.
umursamaz ve galesiz davranırsanız neler olacak, onu da anlatayım
ilk aşamalarda conta yanacak. bildiğiniz gibi conta zaten bir önlem ve uç noktada yanması gayet normal, fakat daha ileri ki aşamalarda pistonlar eriyip sıvı hale gelecek ve motor içine akacak. blok çatlayacak, sübaplar motordan dışarı çıkacak, motor eriyecek yani ve bunun anlamı günümüz koşullarında 100 bin liraya yakın paranız gidecek. bana inanın çoğu kişi bu arızanın üstesinden gelemiyor ve arabasını o şekilde satıyor ya da sanayide bir köşeye bırakıp terk ediyor. hararet model ve marka dinlemez. “benim arabam yeni ya bir şey olmaz” demeyin, dün karşımda duruyordu volvo xc 90 blok çatlatmış.
arkadaşlar diyelim yaz mevsimi, havalar ısındı ve ısınacak. bu dönemlerde çok ama çok daha dikkatli olmanız gerekiyor.
önlem olarak ne yapılmalı onları da yazayım
- hemen aracımıza antifriz ekletiyoruz ve öncesinde motor suyunu güzelce temizletiyoruz.
- radyatör çok kirli ve darbe alıp hava kanalları tıkanmış ise, bir radyatörcüye götürüp şişletiyoruz. bu esnada elimize aldığımız radyatör fanını da bir elektrikçiye temizletip bakımını yaptırıyoruz.
- hortumlar eski ise değiştiriyoruz. bu işlemi tabi ki en başta yapıyoruz.
- v kayışarını değiştiriyoruz.
- şüpheniz var ise devirdaim ve termostatı değiştiriyoruz. bu parçaların bir ömrü vardır unutmayın.
- sisteme antifiriz eklendikten sonra havasını aldırmayı unutmuyoruz. özellikle bunu belirtin.
- lastik havalarını tamamlatın. (bu çok önemli.)
ve en önemlisi motoru yaz mevsiminde zorlamadan kullanıyoruz. stop etmeden önce fanın durmasını bekleyin. rampaları düşük vites yarım gaz ile yavaş yavaş çıkıyoruz. şunu da unutmayın; hararet yapan motorun üzerine su dökmeyin. yukarıda bazıları aksini yazmış fakat, siz acil durumda kalorifer sistemini tam sıcak olarak devreye alın. kaloriferi açmayın falan, yok öyle bir şey :) herkes kendi başına gelen yanlış bir şeyi, tüm herkese mal edip doğru olduğunu kabul ettirmeye çalışıyor. servis bültenlerinde bile yazar bu öneri :) açın kaloriferi sonuna kadar. önünüzde rampa inişi varsa hiç korkmayın alın vitese fakat gaza asla basmadan sallayın gitsin aşağıya kalorifer açık bir şekilde. hararet anında düşer.