Amerikan Yerlileri, Amerika'nın Keşfinden Çok Daha Öncesinde Bu Kıtaya Nasıl Ulaştı?
amerikan yerlilerinin nereden geldiğine dair dört teori vardır
a) bering boğazı teorisi
b) atlantik/solutre teorisi
c) okyanusya teorisi
d) kıyı teorisi
bering boğazı teorisi
konsensus teoridir. yaklaşık 13.000 yıl önce bering boğazı'nın suları bugünkünden daha alçaktı, ve boğaz rusya ile amerika'yı birbirine bağlayan, beringia adında bir kara köprüsü görevi görüyordu. hayvanların sayısı azalmaya başlayınca, küçük hayvanlarla vakit kaybetmek yerine büyük hayvanları avlamaya başlayan homo sapiensler, doğu sibirya'da mamutların peşinden yardırmış ve böylece kendilerini amerika'da bulmuşlardır. kuzey amerika'da buzlar vardı ve zamanla bu buzlar erimeye başlamıştır, bu yüzden homo sapiensler de güneye kaymıştır. teori, 1590'da jose de acosta tarafından ortaya atılmıştır. 1930 civarında clovis point denen mızrak uçları yeni meksika'da bulununca, teori güç kazanmıştır. zira bu mızrak uçları, beringia'da da bulunmuştur...
atlantik teorisi
atlantik teorisi ise, kuzey amerika'ya gelen ilk insanların avrupalılar olduğunu, bunların atlantik denizi'ni bir tür tekneyle geçtiğini iddia eder. yeni meksika'daki clovis'te 'clovis point' denilen mızrak uçları keşfedilmiştir. başlarda, beringia civarlarında da bulunmuş bu mızrak uçları beringia teorisi'ni destekleyen bir kanıt olarak değerlendirilmiş olsa da(ki bu yüzden beringten gelen ilk yerleşimcilere clovis insanları denmiştir) sonralardan avrupa'da da aynı mızrak uçlarının keşfedilmesi ve bu mızrak uçlarının 18 bin yıl önce ortadan kaybolmuş ‘solutre insanları’ denen bir uygarlığa ait olması, akla atlantik teorisi'ni getirmiştir. çünkü, bulunan en eski clovis pointler, amerika'nın kuzeyine değil de doğusuna aitti. bu, amerika’ya ilk gelenlerin asya’dan değil, avrupa’dan deniz yoluyla geldiğini düşündürmüştür. aynı şekilde, bering boğazı teorisi’ne göre amerika’ya bering boğazı’ndan gelen ilk insanlar bunu 13 bin yıl önce gerçekleştirmişken, amerika’nın doğusu dediğim virginia’daki cactus tepesi’ndeki bulunan mızrak uçları 16 bin yıl öncesine aittir. velhasıl kelam, dennis stanford’a göre, ilk amerikalılar ya da diğer adıyla clovis insanları, avrupa’dan göç etmiş solutre insanları olabilir. genetik çalışmalar yerlilerin asya'dan geldiğini gösterdiği için teoriye imkansız gözüyle bakılır ama genetik çalışmalarla bu teoriyi birleştirmenin bir yolu bulunabilir belki.
okyanusya teorisi
okyanusya teorisi, atlantik teorisi'nin tam zıttıdır, göçmenlerin tekneyle atlantik'ten değil de pasifik'ten geçtiğini düşünür. bunun en büyük kanıtı kennewick insanı denen, 9.5 bin yıllık bir fosildir. amerika'nın batısında bulunmuş, beyaz tenli olduğu keşfedilmiş bu fosil, japonya'daki hokkaido adasının aynu yerlileriyle uyumluluk taşımaktadır.
kıyı teorisi
kıyı teorisi de bir tekne teorisiyle ilerler, ama farklı bir açıdan bakar. bering köprüsü'nden, yani beringia'dan 13.000 yıl önce gelen clovis insanlarından daha önce gelmiş insanlar olduğu bilinmektedir. bunlardan biri, 14.000 yıl öncesine aittir ve batıda, oregon'daki paisley mağaralarında keşfedilmiştir. brezilya'daki lapa vermehla'da da, 13.500 yıl öncesine ait luzia adı verilen bir kadının iskeleti bulunmuştur. pensilvanya'daki meadowcroft rockshelter'da bulunan kalıntılar ise 19.000 yıl öncesine işaret eder. amerika'nın taa en güneyinde, şili'deki monte verde'de keşfedilmiş 14.600 yıl öncesine ait bir kamp bölgesi de vardır, hatta burada muhtemelen sağlık amacıyla çiğnenmiş deniz yosunları bulunmuştur. 15.000 yıl önce, bering boğazı geçilebilecek gibi değildi ama deniz yoluyla kıyılardan takip edilebilirdi, geçiş ancak 14.000 yıl önce mümkün olabilirdi, dolayısıyla şili'ye gelmiş insanlar denizden gelmiş olabilir. günümüz görüşlerine göre, amerika'ya ilk 20.000 yıl öncesi civarında, tekneyle gelinmiştir. işte kıyı teorisi der ki, eskiden sapienslerin bering boğazı'ndan kuzey amerika'ya ulaşabilecekleri adalar vardı. yani, adalardan adalara yolculuk yapa yapa amerika'ya gelmişlerdi. buna en büyük delillerden biri, santa rosa adası'nda bulunmuş, 13.000 yıl öncesine ait bir kadın kalıntısıdır. kanada'nın batısına baktığımızda, burada da birçok ada görürüz. özellikle, kuril adaları'ndan yola çıktıkları düşünülür, buradan bir adalar zincirini takip etmiş olmalıdırlar.