ABD'nin Suikaste Uğrayarak Hayatını Kaybeden Bir Diğer Başkanı: William McKinley
Kimdir?
amerika’nın 25. başkanı. 1897’den 1901’de suikaste kurban gidene kadar görev yaptı. cumhuriyetçi partiliydi ve partiyi sanayi eyaletlerinin patronu haline getiren yapılanmanın mimarlarından biri oldu.
1898’de ispanya-amerika savaşı’nı yönetti, savaş sonunda hawaii’yi, porto riko’yu, guam’ı ve filipinler’i amerikan toprağına kattı. küba’ya da “bağımsızsın ama önce biraz kontrol altında kal” kafasıyla yaklaştılar. ekonomide altın standardını savundu, “serbest gümüş” taraftarlarını ters köşe etti. bir de yüksek gümrük tarifeleriyle amerikan üreticisini korumaya çalıştı.
iç savaş’a er olarak girip binbaşı olarak çıkmış tek abd başkanıdır kendisi. savaştan sonra ohio’ya dönüp avukatlık yaptı, ida saxton’la evlendi. 1876’da kongre’ye girdi, tarifelerle kafayı bozdu. 1890’daki mckinley tarifesi yüzünden demokratların hedefi oldu, koltuğu kaptırdı. sonra ohio valiliğine geçti ve 1896’da başkanlık için adaylığını koydu. rakibi william jennings bryan’dı ama mckinley “sağlam para + yüksek gümrükrefah” mottosuyla kazandı.
döneminde ekonomi toparlandı, 1897’de dingley tarifesiyle korumacılığı iyice artırdı. 1900’de altın standardı yasasını çıkardı. ikinci kez başkan seçildi ama 1901’de buffalo’da leon czolgosz isimli bir anarşist tarafından vuruldu ve sekiz gün sonra öldü. yerine theodore roosevelt geçti.
(bkz: mckinley dağı)
1896 başkanlık seçimlerinden önce çok ilginç bir seçim kampanyasına imza atmıştır mckinley
rakibi william jennings bryan eyalet eyalet gezip yüzlerce konuşma yaparken, o evinde oturmuş ve büyük trenyolu şirketlerinden ucuz bilet temin ederek seçmenlerini doğup büyüdüğü yer olan canton, ohioya getirtmiştir. seçimler sona erdiğinde mckinley'nin evini 750.000i aşkın kişinin ziyaret ettiği söylenir. bu ziyaretçiler dönerken yanlarında bahçedeki çiçekler, çitlerin tahtaları vs. gibi hatıralar götürmek istediklerinden arkalarında derbeder bir mckinley bırakmışlardır. ama buna değmiştir çünkü seçimi kazanan mckinley olmuştur.ayrıca 1900 seçimlerinde yine aynı rakiple yarışmış ve yine kazanan o olmuştur.
Ölümü bizde nasıl karşılandı?
mckinley, abd'nin 25. başkanı. 6 eylül 1901 tarihinde uğradığı suikast sebebiyle bir hafta sonra yaşamını yitirdiğinde, osmanlı topraklarında gazeteler ölüm sebebini "şirpençe" olarak duyurmuşlardır.
Şirpençe: Deri altı hücre dokusunun ve yağ bezlerinin iltihaplanmasından oluşan, genişlediğinde çok tehlikeli olabilen, stafilokokların sebep olduğu bir kan çıbanı; kızılyara, aslanpençesi. (TDK)
zira ikinci abdülhamit döneminde matbuat-ı dahiliye müdürlüğü'ne bağlı sansür kurulu, "yabancı hükümdarlar ve aleyhinde yapılan suikast girişimlerinin ya da yabancı memleketlerde yapılacak kargaşa çıkarıcı gösterilerin sadık ve kendi halinde ahalimizce bilinmesi(nin) uygun olmadığı" gerekçesiyle, böyle haberlerin yayınlanmasını "kesinlikle" yasaklamıştır.
(kaynak: cevdet kudret, abdülhamit döneminde sansür, yeni gün haber ajansı yay, 2000, s. 48)