ABD'de Okumak İsteyen Öğrencilerin Alabileceği En Kapsamlı Burslardan: Fullbright
fulbright bursları amerikan ve türk hükümetinin ortak para akıttığı bir havuzdan verilerek amerika'da yüksek lisans-doktora imkanı sağlar. hükümet kaynaklı bir burs olduğu için prestijlidir. her ne kadar amerika'ya gidiş için iyi bir destek olsa da sizi amerika'nın en iyi üniversitelerine göndermek için her şeyi karşılamaya yetecek bir burs değildir. o kadar çalışır hayvan gibi mezuniyet ortalaması ve toefl, gre skorları elde edersiniz ama yine de yıllık 40000 50000 dolar tuition masrafı olan okulların kapısının önünden geçemezsiniz fulbrightlıyım diye. bu nedenle okul tercihlerini yaparken çok yükseklerden uçamazsınız. bu durumda bile gittiğiniz eyalete göre aylık olarak verilecek olan para sizi krallar gibi yaşatacak bir meblağ değildir ve burs doktora-yüksek lisans farkı gözetmeksizin 2 yıl süreyle verilebilmektedir.
iki hükümetin ortak çabasıyla insanların iyi bir eğitim alabilmesini sağlamak kulağa hoş gelir. ama bu denklemde de düdüklenen ülke türkiye olmaktadır. çünkü iki kaynaktan para gelmekte fakat bu paranın tamamına yakını amerika'ya gitmektedir. burs gidiş-dönüş uçak biletinizi karşılayacaktır ama türk hava yollarından almayacaksınız bileti. ancak delta airlines gibi amerikan bir hava yolundan alırsanız bursunuz dahilinde alınabilir biletiniz. onun dışındaki paranın çoğu zaten okul tarafından eğitim ücreti olarak alınacaktır kalan kısım da sizin orada yaşamanız için gerekli masrafları teşkil edecektir. bu açıdan bakınca nasıl düdüklendiğimiz açıklık kazanır sanırım.
ama bunlar fulbright bursunun amerika'da yüksek lisans için iyi bir imkan olduğu gerçeğini değiştirmez ve amerika'da bu bursun limiti dahilinde olup da türkiye'deki benzer bir yüksek-doktora programlarından daha çok şey bulabileceğiniz birçok okul vardır. sonuçta nature'daki science'daki makalelerin tamamı harvard stanford yale çıkışlı değildir. önemli olan gittiğiniz yerde sizin çalışma kapasiteniz ve azminizdir. bu bilgiler ışığında alınan burs afiyetle yenmeli ama her şeyin pespembe olmadığının da farkında olunmalıdır.
Bu burs için mülakata giren Sözlük yazarlarının deneyimlerine bakacak olursak
ben mühendislik programı öğrencisiyim ve doktora bursuna başvurdum. mülakat ekibi 5 kişi idi. bir tanesi amerikan konsolosluğundan görevli, 3 tanesi benim bölümümden profesörler ve 1 tanesi de fulbright türkiye ofisinden bir görevli. mülakat tamamen ingilizce geçiyor. mülakat 15 dakika sürüyor. biraz resmi giyinmenizde fayda var, fakat takım elbise giymenin gerekli olduğunu düşünmüyorum.
soru tiplerini 3'e ayırabiliriz
ilk olarak, şu anda hangi konularla ilgilendiğin, kendi alanının dışında hangi konulara ilgili olduğun gibi sorular soruluyor. hangi research alanında ilerlemek istediğin, iyi bir researcher olup olamayacağın ile ilgili sorular soruluyor diyebilirim. bu soruları mülakat ekibindeki 3 tane hoca soruyor.
ikinci olarak neden fulbright bursunu almak istediğin, türkiye'yi amerika'da nasıl temsil edeceğin ile ilgili sorular soruluyor. amerika'da araştırma ortamına nasıl faydalı olacağın ile ilgili sorular da soruluyor. ayrıca türkiye'deki güncel olaylarla ilgili düşüncelerini de isteyebilirler. bu soruları genelde konsolosluk görevlisi soruyor. akıcı bir ingilizce ile konuşmak mülakat için faydalı olacaktır.
son olarak da doktoranı neden amerikada yapmak istediğin, döndüğünde türkiyeye ne gibi hizmetlerin olabilir gibisinden sorular soruluyor. bu kısmın da konsolosluk görevlisinin kontrolünde geçtiğini söyleyebilirim. mülakata gitmeden önce bu konulara biraz hazırlanmak faydalı olacaktır diye düşünüyorum.
ben siyaset bilimi alanından siyaset sosyolojisi yüksek lisans programına başvurdum. yani mülakatım büyük ihtimal sosyal bilimler mülakatlarının yapıldığı bir günde oldu. mülakat öncesi duyduğum genel soru tipleri hep "gelecekte ne yapacaksın?", "neden amerika?", "türkiye'yi nasıl tanıtırdın?", "neden bu alan, ne katacak?" sorularıydı. ancak benim mülakatım bu sorulardan sadece "neden bu alan?" sorusunu içerdi. yaklaşık 20-25 dakika süren mülakatımın sadece son iki dakikasında formda yazdığım okulu neden yazdığım soruldu, onun dışında tamamen alanım üzerinden beni sıkıştırmaya yönelik sorular geldi. benim fikirlerime karşı çıkan, alanımda örnekler vermemin istendiği, konuları birbirleriyle bağlamamı gerektiren, kısacası oldukça analitik düşünme yeteneğini ölçmeye yönelik sorular soruldu. bu noktada yirmi dakika boyunca tüm sorulara çok iyi cevaplar verebildiğimi de düşünmüyorum; ancak bildiğim kadarıyla oradaki görevliler de sizin alanınızda uzmanlaşmış olmadığından soruların doğru-yanlışlığından çok konu hakkındaki düşünme yeteneğinizi ve çalışmak istediğinz konu hakkında gerçekten ilginiz olup olmadığını ölçüyorlar gibi geldi.
bunun yanında sorulan soruları açıklarken amerika'daki, özellikle gitmeyi düşündüğünüz okullardaki akademisyenlerin fikirlerinden örnekler verirseniz etkileme şansınızın artacağını da düşünüyorum, ben yaptığımda yüzlerindeki ifade en azından bende bu izlenimi oluşturdu.
yani kısacası amerika tercihimi ve gelecek planlarımı sormak yerine tamamen alan üzerine hakimiyetin test edildiği bir mülakata girdim. dolayısıyla mülakata girmeden önce kendi alanınızda kapsamlı bir araştırma yapmanız sizin çok yararınıza olabilir.
Not: Fullbright bursuna başvurmak ve daha detaylı bilgi almak isteyenler içinse web sitesi.