ABD Protestolarına Karşı Uygulanması İstenen 25th Amendment Nedir?
"25th amendment" sözcüklerini görüp merak edenler için açıklamak isterim
25th Amendment: ABD anayasasının yirmi beşinci ek maddesi.
bu anayasa maddesi genel olarak abd başkanlık makamı üzerinde başkan yardımcısının görev ve sorumluluklarının çerçevesini çizer.
4 bölümden oluşur:
1. bölümde abd başkanı görevi başında vefat ederse
2. bölümde başkan yardımcısı vefat ederse / istifa ederse / görevden alınırsa gerçekleşecek yasal süreçler anlatılır.
3. bölüm tiriviri, geçiyorum.
6 ocak gecesi konuşulan ise 4. bölümde geçenlere atıftır.
25th amendment section 4:
"başkan yardımcısı ile yürütme organlarının veya kongre gibi başka bir organın temsilcilerinin çoğunluğunun, kanunla izin verdiği durumlarda (mesela senatoyu bastırtacak eylemleri kışkırtmak), senato başkanına ve temsilciler meclisi başkanına yazılı olarak başkanın görevini yerine getiremeyeceğine dair beyanda bulunmaları halinde başkan yardımcısı başkanlık makamının yetki ve görevlerini derhal devralır."
yani 25th amedment, donald trump sayesinde sıklıkla gündeme gelen, amerikan sisteminde başkanın hangi hallerde görevden alınacağını veya görevi devredeceğini düzenleyen bir madde
başkan görevi gönüllü olarak devretmek istediğinde bu maddenin 3. bölümüne göre hareket edilir. bu durumda, başkan senato ve temsilciler meclisi liderlerine yazılı bir beyanda bulunarak görevlerini yerine getiremediğini ve yetkilerini kullanamadığını bildirerek başkanlık görevini başkan yardımcısına devrettiğini bildirir.
başkan görevi gönüllü olarak devretmek istemediğinde, bu maddenin 4. bölümüne göre hareket edilir. bu durumda, başkan yardımcısı ile kabine üyeleri başkana ve senato ve temsilciler meclisi liderlerine yazılı bir beyanda bulunarak başkanın görevlerini yerine getiremediğini ve yetkilerini kullanamadığını bildirerek başkan yardımcısının başkanlık görevinini ivedilikle üstlenmesi gerektiğini bildirir.
özetle
3. bölüm uyarınca başkan görev ve yetkilerini gönüllü olarak devrederken, 4. bölüm uyarınca başkanın kendi ekibi, çoğunluk oyuyla, görevi başkan yardımcısına devreder. (bkz: 6 ocak 2021 amerika protestoları) nedeniyle bu 4. bölüm uyarınca bir görevden almanın yaşanabileceği yönünde iddialar var.