800 Osmanlı Askerinin 70 Bin Sırp'ı Alt Ettiği Tarihi Olay: Çirmen Savaşı
Çirmen Savaşı nasıl meydana geldi?
26 eylül 1371 tarihinde sırplar ile osmanlı devleti arasında, meriç kıyısındaki çirmen yakınlarında yapılan bir savaş çirmen muharebesi. sayıları 50 ila 70 bin kişi olduğu rivayet edilen sırplarla, yaklaşık 800 civarı osmanlı askeri karşı karşıya gelmiştir.
sırp ve makedon birliklerinin ilerlemesine izin veren, lala şahin paşa komutasındaki osmanlı kuvvetleri çirmen mevkiinde geceleyin düşman ordusuna saldırdı. ne olduğunu anlayamadan hazırlıksız yakalanan paniğe sırp ordusu, hatlara sızan osmanlı atlılarının, sırp ve makedon komutanlarını öldürülmesi ile darmadağın edildi. çirmen savaşı, osmanlı devleti'nin zaferi ile sonuçlandı. sırp tarafı binlerce zayiat verdi, ayrıca binlerce sırp askeri kaçmak isterken meriç nehrinde boğuldu.
Çirmen Savaşı'nın sonuçları
osmanlı imparatorluğu'nun zaferi ile sonuçlanan bu savaş sonucunda edirne ve batı trakya emniyete alınmış, meriç nehri tamamen osmanlı kontrolüne geçmiştir. makedonya'daki sırp prenslikleri, bulgar kralı ve bizans imparatoru osmanlı hakimiyetini tanımıştır.
bulgarların elinden trakya'nın karadeniz kıyıları alınmış bizans'ın avrupa ile olan son karayolu irtibatı kesilmiştir. zafer sonrasında batı trakya ve makedonya'nın bir kısmı ile drama, serez ve selanik fethedilmiştir. osmanlı tarihi içerisinde diğer savaşlar gibi yer edinmese de imparatorluğun avrupa'da kesin biçimde yerleştiğini gösteren önemli bir hadisedir.
Savaşta bahsedilen sayılar abartı olabilir mi?
bahsedilen tarihe bakıldığında sırp imparatorluğu toprakları bölünmüş, merkezi idareden yoksun bir devlet haline gelmiş. babası gibi karizmatik ve güçlü bir karaktere sahip olamayan imparator uroş merkeziyeti sağlayamamış ve devletin lordların eline geçmesine karşı bir şey yapamamış.
bu güçlü lordlardan ikisi olan vukaşin ve ugljeşa kardeşler, i. murad'ın anadolu'ya gittiği haberini alınca edirne'ye karşı bir saldırı yapmaya kalkışmışlar. çirmen'de kamp kurulmuş ve gece vakti osmanlı kuvvetleri tarafından kamp basılmış. kampta ortalık karışmış. ordunun bir kısmı kaçmış, bir kısmı osmanlı kuvvetleri tarafından öldürülmüş ve diğer bir kısmı ise kaçarken nehirde boğularak can vermiş.
söylenene göre ki bu sayıları verenler savaştan yüz yıl sonra yazmış bu olanları, osmanlı kuvvetlerinin 800 kişiden ibaret olduğunu yazmışlar. sayının bu kadar düşük olduğunun sebebini ise i. murad'ın anadolu'da olması sebebiyle böyle olduğunu yazmışlar. aklınız alıyor mu; i. murad anadolu'ya gidiyor ve arkasında sadece lala şahin komutasında 800 asker bırakıyor?
bir diğer konu mrnjavceviç kardeşlerin topladığı ordu. 70.000-50.000 arası sayılar veriliyor. imparatorluğu kuran duşan gelse bu kadar büyük bir orduyu muhtemelen o bile kuramazdı. bu dönemlerde nüfuslu ve denklerine göre zengin olan fransa krallığı bile bu derece büyük bir ordu toplayamıyordu. bunun yanında, orduya başka bir sırp lordunun katıldığı kaynaklarda geçmiyor. esasen vukaşin ordusunu toplayıp zor durumda olan ittifakı durad balsiç'i nikola altomanoviç'e karşı desteklemeye gidiyordu. bu bahsettiğim kişilerse mrnjavceviçler gibi eski sırp imparatorluğu topraklarında hüküm süren sırp lordlarıydı. vukaşin işkodra'da iken kardeşinden bir haber aldı, osmanlı kuvvetlerinin büyük birçoğunluğunun anadolu'ya geçtiği ve osmanlı'ya saldırılacak ise tam zamanı olduğunu öğrendi. bunun üzerine vukaşin, balsiç'i destekleme planından şimdilik vazgeçerek makedonya'ya geri döndü, kardeşi ugljeşa'nın destek birliklerini de yanına alarak edirne'nin yolunu tuttu ve büyük bir askeri hezimet aldı. kuzey lordlarından bir destek almadı, zaten altomanoviç ve lazar ile kavgalıydı. güney toprakları'na baksan simeon uroş orada kendini imparator ilan etmiş. zaten dediğim gibi sırp devletinde merkeziyet kalmamış o zamanlar. mrnjavceviç kardeşler, kendi çaplarında bir harekata girişmişler ve sonucu facia olmuş. muhtemelen topladıkları ordunun mevcudiyeti 5-8 bin civarındaydı ve osmanlı kuvvetlerinin mevcudiyeti daha da azdı.
vukaşin kardeşlerin toprakları şöyle:
bu alanda o dönemde, o şartlarda 70 bin asker (14. yy iaşe problemleri, feodalizm, dönem nüfusu vs.) çıkartılabileceğini düşünüyorsanız, bırakalım da öyle düşünmeye devam edin.