300 Spartalı Filmine İlham Veren Savaş: Thermopylae Muharebesi
thermopylai savaşı (bkz: the battle of thermopylae) sparta kralı i. leonidas liderliğindeki yunan şehir devletleri ile kral xerxes i liderliğindeki güçlü pers imparatorluğu arasında gerçekleşen, filmlere ve edebi eserlere konu olmuş bir savaştı.
mö 480 yazında kral xerxes, yunan şehir devletlerini fethetmek ve imparatorluğunu genişletmek amacıyla yunanistan'a savaş ilan etti ve devasa ordusu, kuzey yunanistan üzerinden güney yunan topraklarına doğru ilerlemeye başladı. perslerin ilerleyişinin haberini alan, kral leonidas'ın komutasındaki az sayıdaki bir grup yunan askeriyse, diğer yunan şehir devletlerinden gelen birliklerle birlikte thermopylai'nin dar geçidinde savunma pozisyonu aldı. yunanlar, perslerin ilerleyişini durdurmayı ve ülkelerinin savaşa hazırlanması için zaman kazanmayı amaçlıyordu.
yunan askerleri, araziyi kendi avantajları lehine kullanarak sayıca fazla olan pers ordusunu birkaç gün boyunca durdurmayı başardı. olağanüstü bir cesaret ve disiplin sergileyerek pers saldırılarını püskürttüler, ancak yerel bir sakinin, perslere bir dağ yolunu göstererek ihanet etmesiyle savaşın gidişatı tamamen değişti. olayın farkına varan kral leonidas, perslerin yunan askerlerini çevrelemek için uyguladığı kuşatma manevrasını (bkz: flanking maneuver) fark etti ve askerlerin çoğuna geri çekil emri vererek kendisi ve 300 spartalı son bir direniş göstermek için geride kaldı. kral leonidas ve spartalı savaşçıları, hem askerlerinin büyük kısmının kaçmasına olanak tanımak hem de pers ilerlemesini ellerinden geldiği kadar yavaşlatmak için ölümüne savaştılar ve onların bu fedakarlıkları, yunanistan'ın toparlanmasına ve sonraki savaşlarda pers istilasını geri püskürtmesine olanak tanıdı.
thermopylai savaşı, o zamandan beri insanın özgürlük, bağımsızlık ve milli mücadelesi için neler yapabileceğini gösteren bir efsane haline geldi.