2023'ün Şimdiden En İyi Animasyonu, Across The Spider-Verse Filminin İncelemesi
across the spider-verse... 2018 yılında vizyona giren ve o sene oscar dahil birçok ödülü silip süpüren, 21. yüzyılın en büyük animasyon başyapıtlarından olan spider-man into the spider-verse'in 5 yıllık aradan sonra vizyona giren devam filmi. filmi izledikten sonra şuna kanaat getirdim; bu serinin yapımcıları ve yönetmenleri, sistemin bug'ını bulmuş. zamanın ruhuna uygun, hatta dönemin ilerisinde hikaye yazıp, bunu olağanüstü görsellerle süslemeyi beceriyorlar. şimdiden söyleyelim, 2023 senesinde bu filmin üzerine bir animasyon izleme şansımız yok. çünkü ekip yine çıtayı arşa çıkarmış ya da zaten arştaki çıtayı korumayı başarmış diyelim. spider-man across the spider-verse 140 dakikalık görsel ve işitsel bir şov. ilk yarısından coşku ve heyecan ağırlıklı, ikinci yarısında da dramasıyla göz dolduran, dört dörtlük bir animasyon.
bu filmi henüz izlemeyenlere sesleniyorum. size, filmi izleyip izlememe konusunda karar verirken şöyle yardımcı olabilirim; öncelikle 2018 tarihli şu filmi izliyorsunuz. eğer ki bu filmi beğendiyseniz, emin olun şu an vizyondaki devam filmine de bayılacaksınız. "yok beni sarmadı, sevemedim" diyorsanız, bu filmi de izlemeseniz olur demektir. şimdi yazının bundan sonrası için, bu çizgi dışı animasyonu başyapıt statüsüne taşıyan 9 maddelik listeyi yazalım:
1. senaryo - hikaye / kurgu ve ötesi
ilk 20 dakikası spider-girl gwen stacy ile başlayan, ilk yarısında sizi heyecanın doruğuna çıkaran, ikinci yarısında draması yoğunlaşan, özellikle son yarım saatte sizi fena halde duygusallaştıran bir hikaye. filmin 140 dakikalık süresi öyle bir geçiyor ki, önce hız trenine, daha sonra gondola ve çarpışan otoya biniyorsunuz. sonlara doğru filmin tonu iyice karanlıklaşıyor ve korku tüneline giriyorsunuz. kısacası senaryo ve kurgu muhteşem ötesi!
2. spider evrenine katılan yepyeni karakterler
sayıları o kadar çok ve öylesine çeşitliler ki, bir kere izlemekle asla tatmin olmazsınız ve tamamını yakalayamazsınız. örümcek ağı tüküren kedi, spider maskeli at, dinozor, lego adam, motosikletli hamile spider-woman, punk rocker spider, manhattan ile mumbai'nin karışımı olan "mumbattan" şehrinin kahramanı hint spider vb. 100'lerce spider versiyonu gözlerinizin önünde örümcek adam resmi geçiti yapıyor. hepsinin kaynağı da ay'a kadar uzanan inanılmaz fütüristik bir yapı. yapı, elbette ki adı değiştirilmiş olan new york'ta, yani "nueva york" da bulunuyor. elon musk buna bayılır bence ;)
Not: Nueva York, Spider-Man 2099'un şehri.
3. ilham alınan muhteşem filmler
bu filmlerin sayıları aslında daha çok ama ben en önemli 3 tanesinden bahsedeceğim. kahramanımızın içindeki karanlığın farkına varması ve kendisiyle mücadele etmesi, filmin drama seviyesini öylesine yükseltmiş ki, açıkçası o sahnelerde içime büyük bir sinema coşkusu doldu. bu filmlerden ilki elbette the dark knight. ikincisi star wars episode v - the empire strikes back. tabii son olarak da the matrix revolutions. bu üç başyapıtla olan akrabalık, filmi izlerken tüylerinizi diken diken ediyor. tüm bunlara ek olarak; ülkemizde de çok sevilen netflix'in başyapıt bilim kurgu dizilerinden, almanya yapımı `dark (dizi)` ile filmin ikinci yarısında akrabalığı ortaya çıkıyor.
4. sinemaya damga vuracak tartışmalı villain'lar
bu üç karakter hakkında fazla detay vermek istemiyorum. filmde üç adet "tartışmalı kötü adam" var. ilki filmin başlarında, ikincisi filmin ikinci yarısında ve nihayet üçüncüsü de filmin sonunda ortaya çıkıyor. uzun zamandır bu kadar mükemmel yazılmış böylesi başarılı karakterler görmedim. tartışmalı dememin sebebini, elbette filmi izleyenler anlayacaklardır. filmi mükemmel hale getirenler de zaten bu üç villain. hepsi şimdiden unutulmazlar arasına girecek.
5. seslendirme sanatçılarının şairane performansı
animasyon filmlerin en önemli başarı kriterlerinden olan seslendirme performansı, bu filmde çok ileri düzeyde yapılmış. özellikle yeni karakterlerden miguel'in "spider-man 2099" seslendirmesinde oscar isaac, spider punk "hobie brown" da daniel kaluuya, mükemmel yazılmış ve çizilmiş "spot" karakterinde jason schwartzman, hint spider pavitr prabhakar'da karan soni çılgın atmış. başroller miles ve gwen'de zaten çok başarılı ve yüzde yüz uyumlu işleri önceki bölümde de deneyimlemiştik. ayrıca miles'ın aile fertlerini de, sıcacık yuvasındaki anne-baba karakter yorumları mükemmeldi. bu sebeple filmi lütfen türkçe dublajlı olarak değil, türkçe altyazılı ve orijinal dilinde izleyin.
6. filmin orijinal müziği ve diğer şarkılar
filmin orijinal tema müziğini incelikle işleyen daniel pemberton'ın besteleri size ücretsiz uzay seyahati keyfi sunuyor. hemen buraya spotify linkini bırakalım: orijinal tema albümü. ayrıca metro boomin'in şarkıları filmi öylesi bir seviyeye çekiyor ki, siz kahramanlarımız miles ve gwen'in dünyasına ışınlanmak istiyorsunuz. bu muhteşem şarkılarla dolu metro boomin listesini de hemen buraya bırakıyorum. hepimize bu inanılmaz müziklerle dolu tatlı rüyalar!
metro boomin - spider-man film müzikleri
Annihilate
7. yeni nesil izleyiciyi için çok hızlı akış
yazının muhtemelen en bıçak sırtı maddesi bu olmalı. çünkü filmin bu maddedeki özelliği, kendisini izlemeye yeltenen bir kısım seyirciyi ister istemez dışlıyor. bu filmi, "herkese göre olmayan veya her yaş grubuna göre olmayan filmler" statüsüne çekiyor. aşırı derecede hızlandırılmış akış, sizi bir süre sonra yorabilir ve filmde ipin ucunu kaçırmanıza yol açabilir. ancak zamanın ve sinemanın geleceğinin ruhu bu eğilimde olduğundan, film de bunu başarıyor. 2 saat 20 dakika boyunca, içi tamamen dolu olan çok lezzetli ve aşırı yoğun bir tatlı gibi. filmin öncelikle alfa ve z kuşağı için yapıldığını, 40+ üstü seyirciyi yorabileceğini göz önünde bulundurun. dolayısı ile bu film için tamamen "yeni nesil, klasik olmayan sinema" ifadesi kullanmamız gerekir. "nerede o eski filmler?" diyen izleyici için ise cevap olarak "ok boomer" diyebilirsiniz ;)
8. çizgi romanı birebir yansıtan üstün teknik
inanılmaz aile (incredibles) filmlerinin, bendeki yeri her zaman farklıdır. hem 2004'teki ilk film hem de ikincisi, nezdimde başyapıttır. pixar'ın bu olağanüstü iki filminin bıraktığı yerde başlayan yeni nesil animasyon spider-man, inanılmaz aileden aldığı bayrağı, daha da yukarılara taşıyabildi. benzer teknik ve formülle yaratılan dünya, teknik anlamda şu an zamanının ilerisinde bir mükemmellik içeriyor. tabii bunu, incredibles'a benzer şekilde aile bağları vurgusuyla harmanlaması, seyircinin bu canlı akış tekniğini tecrübe ederken, adeta gerçek insanlı bir macera filmi izliyormuş hissiyatına kapılmasına yol açıyor.
9. neon renklerle dolu keyiften bayıltan görsellik
film en başından sonuna dek sizi olağanüstü görselliğiyle içine çekiyor ve bir daha asla bırakmıyor. sinemada ara verildiğinde, tüm seyirciler hep bir ağızdan "aaaaaaa" diye bağırdık. sebebi, o ara kemirmekten olağanüstü keyif aldığımız şekerin elimizden alınması gibi hissetmemizdi. filmin bitişiyle beraber, uzun bir aradan sonra ilk defa alkış ve tezahürat seslerine şahit oldum. bu film öylesine büyülü ki, maalesef bünyenizde bağımlılık yapıyor. o renk tayfına sahip çizgi romanı elinizden bırakmak istemiyorsunuz. sanırım film, bu yönüyle çok eleştirilecek. en çok da izlemekten gözlerini bozan fanlarının yaşayabileceği potansiyel problemler nedeniyle.
spider-man across the spider-verse, işte bu sebeplerden dolayı çağının ötesinde, dört başı mamur bir başyapıt olmuş. en iyi animasyon oscar'ını kazanmasına kesin gözüyle bakılan film için fanları, filmin oscarlarda "en iyi film" kategorisinde de yarışmasını istiyor. gerçekleşmesi pek mümkün gözükmese de, kendi adıma da böyle bir isteğim olduğu doğrudur. 2023 yılına damga vuran, yılın en büyük sinema olaylarından biri olan, bu filmi izledikten sonra yaşadığım mutluluğu, ancak hakkında yazarak kelimelere dökebilirdim. tüm sinema severlere iyi seyirler dilerim.
ekleme: film, aynı kill bill volume 1 ve kill bill volume 2 gibi, tek bir epik hikayeye bağlı, ikiye bölünmüş iki adet filmi içeriyor. birbirine çok yakın zamanda vizyona giren, the matrix reloaded ve the matrix revolutions gibi, bu filmin de devamı, mart 2024'te vizyonda olacak. bizler daha bu filmi tam anlamıyla sindiremeden, üçlemeyi tamamlayan son filmi de yakın zamanda izlemiş olacağız.