20. Yüzyılın Başında Avrupa'yı Sarsıp Binaları Masalsılaştıran Sanat Akımı: Art Nouveau
19.yüzyılın ortasından başlayarak j. ruskin ve w. morris gibi düşünürler "biçimsel ve artistik" anarşiden kurtulmak amacıyla bireyselci girişimlere başladılar. morris'in düşünceleri avrupa'da "art nouveau"nun başlangıç noktasını meydana getirdi.
eklektisizmin, yani eski üslupların taklidinin karşısına yine bir üslup yaratma amacıyla çıkan "art nouveau"nun kuramcısı henry van de velde "nesnenin rasyonel strüktürü ve gereçlerin kullanılışında ön yargılara sapmayan bir mantığı" övüyor ve "yapım sürecini içtenlikle ve övünerek göstermeyi" öğütlüyordu."art nouveau" genç mimar victor horta'nın brüksel yakınındaki uccle'de yaptığı ev ile birdenbire ortaya çıkmış ve henry van de velde tarafından yaygınlaştırılmıştır.
ilkin belçika'da ortaya çıkan bu akım fransa'da "style nouille" veya 1899'da paris metrosunun süslü girişlerini yapmış olan mimar h. guimard'ın adından dolayı "style guimard", ispanya'da modernismo, almanya'da jugendstil, avusturya'da sezession, italya'da stile liberty adı altında yürürlükte kalmıştır. iskoçya'da geometrik biçimlerden oluşan bir art nouveau doğmuştur: mackintosh üslubu.
art nouveau 19. yüzyıl sonunda osmanlılarda da saray mimarı raimondo d'aronco'nun etkisiyle benimsenmiştir (örn. karaköy'deki mescit, beşiktaş serencebey'deki türbe).
geçmişten esinlenmeyerek özgün bir üslup yaratmaya çalışan art nouveau'da birbirini izleyen akıcı biçimler, simetri içinde asimetri görülür.grafik ve resimden başlayarak halıcılık, heykel ve mobilyadan mimarlığa kadar sanatın bütün kollarını içine alan "art nouveau" mimari strüktür ve planlama ile ilişki kurmadan yalnızca estetik bir davranış halinde gelişmiş ve daha çok süslemede kalmıştır.
art nouveau süslemesi başlıca lale gibi bitkilerin veya böceklerin duyargalarının biçimlerine dayanan çizgilerin ve biçimlerin cömertçe kullanılmasından ibaret kalmıştır.
binayı masalsılaştırmanın akımıdır art nouveau.
dünya standart kalıplarda sıkışıp kalmıştır, ve bu sıkıcı dünyayı kurtaracak olan bir grup cengaver mitoloji 'dir, ortadünya'dır, bütün bunları dünyada canlandırmaya karar vermişlerdir.
(bkz: victor horta)
(bkz: hector guimard)
tabii ki (bkz: antoni gaudi)
(bkz: charles rennie mackintosh)
(bkz: otto wagner)
(bkz: joseph maria olbrich)
(bkz: friedensreich hundertwasser)
ve türkiye'den de ; (bkz: raimondo d'aronco)
gibi cevval, hayalperest ve cesur adamlar bu akımın öncüleri olmuşlardır. tabi onlara bu anlamda maddi finansman sağlayan ve sanatı gerçek anlamda takdir edebilmesini bilen kişileri/kurumları da unutmamalı.
memleketimizde istanbul'da maçka, tünel,nişantaşı, yıldız, gümüşsuyu semtleri civarlarında çeşitli örnekleri görülebilir.
(bkz: botter apartmanı)
(bkz: şeyh zafir türbesi)
ve çeşitli hanlar, çeşme/apartman türevi yapılar başta gelen eserlerdir.
art nouveau'nun günümüzde artık hakikaten hiç kalmamış olmasını, sadece eski binalarda gözlerimizi gönlümüzü açması, şu devirde mimari estetik anlayışının ortadan kayboluşunun veya mimari anlayışların ne derece fonksiyonellik ve ucuzluk arayışında boğulmuş olmasına bağlayabiliiriz. umarım art nouveau gibi güzel arayışlardan doğan güzel akımlar sokakları daha geniş kapsamda süslemeye başlarlar.