TARİH 1 Mart 2019
127b OKUNMA     2068 PAYLAŞIM

20 Bin Yahudiyi Soykırımdan Kaçıran Unutulmaz Devlet Adamı: Behiç Erkin

Tarihimizin değeri en az bilinen kişilerinden biri Behiç Erkin. Yaptıklarıyla tanınırlığı arasında garip bir ters orantı olan, bir zamanların Paris Büyükelçisi Behiç Erkin'den kısaca bahsedelim.

- 1909 yılında görevleri nedeniyle istanbul'da bulundukları sırada mustafa kemal ile (birlikte tuttukları, beyoğlu'nda markız pastanesi'nin karşısındaki sokakta bulunan evde) ev arkadaşı olan,

- çanakkale savaşı'nda cepheye yapılan mühimmat, erzak ve asker sevkiyatını kusursuz olarak yönetmesi ile savaşın kazanılmasında oynadığı büyük rol nedeniyle alman imparatoru tarafından 1. dereceden demir haç madalyası'na layık görülen,

- azerbaycan'ın ilk düzenli ordusunu kuran,


- osmanlı döneminde demiryolları ile ilgili ilk ve tek kitabı yazan,

- kurtuluş savaşı'nda ordunun hareketini sağlayan neredeyse tek araç olan demiryollarını kusursuz yönetmesiyle savaşın kazanılmasında çok büyük pay sahibi olan,

- cumhuriyet döneminde (1926-1928 arasında) bayındırlık bakanı (nafia vekili) olarak görev yapan

- "demiryollarının millileştirilmesi" çerçevesinde demiryollarının işletme lisansını fransızcadan türkçeye bizzat çeviren ve "türkler demiryolu işletemez" yargısını tarihe gömen,

- itü'ye (mühendis mektebi) özerklik kazandırarak türkiye'ye özerklik kavramını getiren,


- demiryollarına katkısından dolayı sektör çalışanları tarafından "demiryolcuların babası" olarak, mustafa kemal atatürk tarafından ise onuncu yıl marşı'nın tek dizesine müdahale edilerek "demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan" dizesinin koyulması ile takdir edilen,

- milli istihbarat teşkilatı'nı kuran,

- türkiye büyükelçiliğini yaptığı fransa'nın nazi işgali altında olduğu yıllarda (ki işgal altında bulunan diğer devletlerin yahudi vatandaşlarını nazilere ihbar ettiği yıllardır) türk yahudilerine türkiye cumhuriyeti pasaportu çıkartıp, türk olmayan yahudilere ise birkaç kelime de olsa türkçe öğretip onlara da türkiye cumhuriyeti pasaportu vererek toplamda 20 bin yahudiyi soykırımdan trenlere bindirerek kaçıran,

yukarıda dökümü yapılanların sadece birini yapmış olsaydı bile herkes tarafından tanınması gerekirken kimsenin tanımadığı kişidir behiç erkin.

II. Dünya Savaşı Sırasında Hitler'in, Kendisine İnanmayıp Pişman Olduğu Casus: İlyas Bazna