1927'den Beri Düşen Damlaları Kimse Görmediği İçin Efsaneleşen Zift Damlası Deneyi
1927 yılında avustralya queensland üniversitesinden thomas parnell isimli profesör öğrencilerine, her katı olarak gözüken maddenin aslında katı olmayabileceğini, bazı maddelerin akışkanlığının çok çok düşük olmasından dolayı katı zannedildiğini göstermek amacıyla ilginç bir deney yapmaya karar veriyor.
deneyde, günlük hayatımızda en çok yollarda karşımıza çıkan, zift ya da asfalt olarak adlandırılan madde kullanılıyor. zift hem doğada bulunabilen, hem de yapay olarak elde edilebilen petrol kökenli bir maddedir. yol yapımında kullanılırken ziftin yaklaşık 250 derece sıcaklığa kadar ısıtılarak eritilip akışkan hale gelmesi sağlanır. normalde ise, doğada taş kadar sert şekilde bulunmakta olan bir maddedir.
profesör ziftin aslında katı değil, akışkan bir madde olduğunu gösterebilmek için bir düzenek hazırlıyor.
huni şeklinde bir camın içerisinde sıcak zift döküyor ve tam 3 yıl boyunca ziftin tamamen soğuyarak kurumasını bekliyor. madde tamamen kuruyarak kaskatı kesildikten sonra 1930 yılında profesör huninin alt kısmını açıyor. düzeneğin üstünü de bir cam fanus ile kapatarak deneyi başlatıyor.
ama bu deney öyle sonuçlarını hemen görebileceğiniz türden deneylerden değil. günler, aylar geçiyor, zift huninin alt kısımdan yavaş yavaş damla şeklini alarak aşağı doğru sarkmaya başlıyor ama öyle yavaş ilerliyor ki bir damla düşmesi için hava ve ortam şartlarına göre 7 ila 13 yıl arasında bir süre beklenmesi gerekiyor.
bu deney herkesin büyük ilgisini çekiyor. düzenek üniversitede herkesin görebileceği bir alana konularak izlemeye alınıyor ve birçok insan deneyi takip etmeye başlıyor.
ve zaman ilerliyor, 8 yıl geçtikten sonra 1938 yılında o gün gelip çatıyor ve ilk damla düşüyor. düşüyor düşmesine ama öyle ters bir zamanda düşüyor ki damlanın düşüş anına hiç kimse tanıklık edemiyor. düşünün, 8 yıl bekliyorsunuz ve o anı göremiyorsunuz. yapacak bir şey yok, bir sonraki damlayı beklemeye başlıyor herkes.
deney devam ediyor. yıllar geçiyor ve 7 yıl sonra sıra geliyor 2.damlaya ve damla düşüyor ama o da ne? o damlanın düşüş anını da hiç kimse göremiyor! 2. damla da etrafta kimsenin olmadığı bir anda düşüyor ve bu ana da kimse tanıklık edemiyor. bu durum deneyi yakından takip eden herkesi üzüyor tabii ki. hadi bakalım işin yoksa bekle bir 8 yıl daha.
zaman zift gibi yavaş değil, su gibi akıp geçiyor tabi. 8 yıl daha geçiyor ve sıra geliyor 3. damlaya ama işte nasıl lanet bir deneyse artık, 3. damlanın düşüş anını da kimse göremiyor! deneyin başlamasının üzerinden 23 yıl geçiyor, 3 damla düşüyor ama tek bir kişi bile damlaların düştüğü bir ana denk gelemiyor.
4. damlanın yaklaşmasıyla birlikte john maidstone isimli bir profesör bu deneyi kafaya takıyor ve deneyi himayesi altına alarak takip etmeye başlıyor. profesörün 52 yıl boyunca sürecek olan bu takibi hiç de iyi başlamıyor.
yıllar geçiyor, 4. 5. ve 6. damlalar da düşüyor ama ne profesör ne de başka hiç kimse damlaların düştüğü anları göremiyor!
1988 yılında 7. damla düşmeye yaklaştığında profesör artık deneyin başından ayrılmıyor, an be an takip ediyor. damla o kadar uzuyor ki düştü düşecek. profesör gidip bir kahve alıp gelerek keyifle o anı görmek istiyor ve kahve almaya gidiyor. evet doğru tahmin ettiniz... profesör geri döndüğünde 7. damla da düşmüş oluyor ve ne profesör, ne de başkası 7. damlanın da düşüşünü görememiş oluyor.
işin trajik kısmı bu deneyi 52 yıl boyunca yakından takip eden profesör john maidstone 2013 yılında, hiçbir damlanın düşüş anını göremeden hayata gözlerini yumuyor.
deneye dönersek, 2000 yılında 8. damla da düşme noktasına geliyor ve bu sefer düşüşü kaçırmamak için odaya bir kamera yerleştiriyorlar. önce düşen 7 damlayı teknoloji yokluğunda hiç kimse görmemiş olabilir belki ama 2000 yılında artık 8.damlanın saklanacak deliği kalmıyor.
o gün geliyor ve lanet damla yine kimsenin olmadığı bir anda düşüyor ama tabii ki artık kamera kayıtları var. hemen açılıp bakılıyor kayıtlara ama o da nesi? damlanın düşüş anı kayıtlarda yok! evet şaka değil, gerçek! kamera arızalandığı için damlanın düşüş anını kaydedemiyor! inanılmaz bir olay ama onlarca yıldır herkesin merakla beklediği o büyük an yine kimse tarafından görülemeden ve kaydedilemeden boşa gitmiş oluyor. 1930 yılından beri damlamış olan 8 damlanın 8'inin de düşüş anını hiç kimse göremiyor.
zaman ilerliyor ve sıra geliyor 2014 yılındaki son damlaya! artık damla teslim olmak zorunda. onlarca kişi deneyin başında o anı beklemeye başlıyor. ayrıca deney internetten canlı yayınlanıyor ve binlerce kişi de canlı olarak monitör başında damlanın düşüşünü bekliyor. bu damlanın artık kaçarı yok! desek de inanmayın...
damla uzuyor uzuyor ve o büyük gün geliyor. damla düşmek üzere. deneyin başında ve internet üzerinde ise birçok kişi var ve bu anı göz kırpmadan bekliyorlar. damla düşme noktasına geliyor. düştü düşecek, tüm gözler üzerinde... ve damla düşşşşşşş... düşemiyor sayın seyirciler! evet damla düşemiyor! inanılmaz bir durum! iyice uzamış olan damla altta duran cam kasenin içinde daha önce düşen damlalardan birikmiş olan zifte temas ediyor ve kopmadan öylece kalıyor! bunun üzerine yetkililer alttaki kaseyi yerinden kaldırmak için deney düzeneğinin üzerindeki fanusu kaldırıyor ve kaseyi damlanın altından almak için hafifçe hareket ettiririyor ve "çattt!"... damla kırılıyor.
evet, gerçekten inanılmaz derecede ilginç olaylar silsilesi meydana geliyor ve tam 92 yıldır devam etmekte olan ve dünyanın en uzun süren deneyi olarak guinness rekorlar kitabına giren bu deney sırasında düşen 9 damlanın hiçbirini, ne kimse görebiliyor ne de kayıt altına alabiliyor!
zift damlası deneyi olarak bilinen ve şu anda hala devam etmekte olan deneyin 10. damlasının 2020 ile 2030 yılı arası bir tarihte düşmesi bekleniyor ve sanırım artık kaçacak şansı da kalmadı. yani en azından öyle umuluyor :)
bu deney aslında görevini çoktan tamamladı
yani ziftin akışkan bir madde olduğunu göstermiş oldu ama deneyin bu kadar uzun bir süredir devam etmesi ve damlaların düşüş anını kimsenin görememiş olması yüzünden deney insanlarda bir takıntı haline gelerek çok ünlü hale geldi. bir bahis sitesi, damlanın ne zaman düşeceğine dair bahis bile açmış.
deney internet üzerinde, şuradan canlı olarak tüm dünyada takip ediliyor ve 10. damlanın düşeceği an büyük bir merakla bekleniyor.