12 Monkeys Filmi Hakkında Önceden Muhtemelen Bilmediğiniz Yapım Notları
Uyarı: Eser miktarda spoiler içerir.
filmin senaryosu, 1962 yapımı la jetee (dalgakıran) adlı kısa filmden esinlenilmiş.
her iki filmde de alfred hitchcock'un 1958 yılı yapımı vertigo (ölüm korkusu) filmine göndermeler var zira orijinal senaryo, ham haliyle bu filmden etkiler taşımakta (twelve monkeys'in sonuna doğru bir sahnede cole ve railly karakterlerinin ölüm korkusu filmini izledikleri görülür). öte yandan yönetmen terry gilliam, filmin çekimleri bitene kadar la jetee'yi izlemediğini söylemiş.
- bruce willis ve madeleine stowe, normalde alacaklarından daha düşük bir ödeme karşılığında filmde oynamayı kabul etmişler çünkü her ikisi de öncelikle yönetmen terry gilliam ile çalışmak istedikleri için filmi kabul ettiklerini açıklamışlar... hatta bruce willis'e film için ödeme, film gösterime girdikten sonra gişe hasılatını takiben yapılmış.
- filmin bütçesi oldukça sınırlı olduğu için yapımcılar sahnelere özel set oluşturmak yerine çoğu sahne çekiminde terk edilmiş otel binalarını ve izbe mekanları kullanmışlar.
- yönetmen terry gilliam, çekimlerden önce bruce willis'e, filmlerdeki klişe bruce willis hareketleri yazılı bir not vermiş ve rolünü canlandırırken, notta bahsi geçen klişe pozlardan uzak durmasını istemiş. (örneğin: dudaklar büzük şekilde kısık gözlerle keskin bakışlar)
- her ne kadar film boyunca hiç geçmese bile, senaryodaki zaman atlamalarına dair hesaplamalar ve filmin tanıtım gösterimlerindeki ham çekimler, filmde canlandırılan gelecek ile kastedilenin 2035 yılı olduğunu ortaya çıkarmakta.
- yönetmen gilliam'ın james cole karakteri için öncelikli olarak aklından geçen isim nick nolte ve jeffrey goines karakteri için de yine ilk düşündüğü isim jeff bridges olmuş.
- kafasını kazıtma fikri tamamen bruce willis'e aitmiş.
- terry gilliam'ın çekimler sırasında tereddüt ettiği bir nokta da brad pitt'in karakterinin gerektirdiği hızlı konuşma, asabi ve nevrotik hareketler konusunda ne ölçüde başarılı olacağıymış. yönetmen gilliam, brad pitt'in içtiği sigara paketlerini her seferinde saklayarak onu yeterince tedirgin edip rolü tam da düşündüğü şekilde canlandırmasına yardımcı olmuş.
- filmin konusu, 1917, 1990, 1996 ve 2035 yıllarında geçmekte.
- lebbeus woods, alışılmadık ve deneysel tasarımlarıyla tanınan bir amerikalı mimar ve sanatçı. kendisine ait bir görsel çizimden ibaret bir çalışmasının adı 'neomechanical tower (upper) chamber' ve filmde bruce willis'in karakterinin duvara monte hareketli bir oturakta sorgulandığı sahnelerdeki teknik sistem neredeyse birebir olarak woods'un çalışmasıyla aynı:
(resimde soldaki karede filmden görüntü, sağdaki karede de woods'un illüstrasyonu var)
woods'un eserinin kopyalanmasından daha fazla kızdığı husus, eserinin filmde neredeyse bir işkence aletiymişçesine resmedilmesi olmuş. lebbeus woods, yönetmen terry gilliam'ı dava etmiş ve film gösterime girdikten sonra neredeyse gösterimi durdurma kararı çıkartmak istemiş ama dağıtım şirketi universal pictures, sanatçıyla masaya oturarak davadan vazgeçmesini sağlamış. pazarlık sonunda sanatçının oldukça yüklü bir ödeme aldığı yolunda rivayetler var...
- filmde iki karakterin sinemada (hitchcock filmi) buluşma sahnesinde kathryn karakteri (madelein stowe) bir sarı peruk takar. hitchcock'un, çektiği filmlerde sarışın aktrisleri oynatma takıntısına bir göndermedir.
- bruce willis'in zaman yolculuğu yaparak gençlik haliyle karşılaştığı konusu işlenen üç filmden ilkidir. diğer ikisi: the kid (2000) ve looper (2012).
sonuç olarak 12 monkeys, insanlığı esir alan alternatif bir pandeminin beyazperdeye bilimkurgu kılığında yansımış müthiş hikayesidir.
not: içerik, film hakkında detay bilgi veren gerek sinema ile alakalı, gerekse genel akışa yönelik muhtelif sitelerdeki detayların, karşılıklı teyit edilmesi suretiyle, tamamıyla tarafımca türkçeye çevrilmesinden oluşmaktadır (imdb-collider-wikipedia-lifewithoutbuildings)...