samsun'da 100 sene önce bulunan lahit, 2. abdülhamit tarafından belçika brüksel'deki kraliyet sanat ve tarih müzesi'ne bağışlanıyor. bağışlanmasının nedeni jestten ziyade 2. abdülhamit'in bu tip eserleri şeytan işi olarak görmesi tabii. hatta iskender lahdini de o dönemin alman imparatoru wilhelm kayzer istemiş ancak osman hamdi beyin karşı çıkması sonucu kurtulmuştur.

mezar taşını inceleyen kanadalı tarihçi ve roma dönemi mezar taşları uzmanı profesör michael carter, mezar taşını yaptıran gladyatörün yakınlarının da tıpkı bugünkü futbolcular gibi "hakemlerden" şikayetçi olduğunu ortaya çıkardı.

mezar taşının üzerinde biri ayakta ve diğeri yerde olmak üzere iki gladyatör tasviri bulunuyor.

ayaktaki gladyatörün elinde iki kılıç bulunurken, yerdeki gladyatör ise teslim olduğunu ve "aman abim bokunu yiyim" demek istediğini belirten bir işaret yapıyor.

üzerindeki yazılara göre mezar diodorus adlı bir gladyatöre aitmiş, tasvirde yerde bulunan gladyatör diodorus, ayaktaki gladyatör ise demetriusmuş. mezar yazısında ise "ben rakibim demetrius düştükten sonra bile onu öldürmedim. ama kader ve suma rudis (hakem) hatası beni öldürdü" yazıyor.

carter hocamızın dediğine göre gladyatör dövüşlerinde de bir takım kurallar bulunmaktaymış, öyle lise çıkışı gibi allah ne verdiyse girmişyorlarmış birbirlerine; rakiplerden biri kazara yere düştüğü takdirde hakem dövüşü durdurup yere düşen tarafın kalkmasını bekliyormuş, diodorus ile demetrius'un dövüşünde de aynısı olmuş. demetrius kazayla yere düşünce hakem dövüşü durdurup ayağa kaldırmış ancak aynı hakem diodorus kazayla yere düştüğü zaman maçı durdurmamış. diodorus'un bağışla işareti yapıp "hoca hocaaa!" diye itiraz etmesine rağmen demetrius denen kalleş, delikanlılığa ve gladyatörlüğe sığmayan bir fırsatçılıkla kılıcını rakibine saplayarak öldürmüş. (bkz: acıma yetime koyar götüne)

mezarda tasvir edilen figürler bu hadiseyi işaret ediyormuş. diodorus'un yakınları da tıpkı bizim futbol kulüplerimizin maçtan sonra hakemleri ve federasyonu protesto eden bildiriler yayınlamaları gibi bu mezar taşını yaptırmışlar... adamların canı yanmış nihayetinde, ben olsam maç çıkışı arena kapısında o ibne hakemi kıstırıp jüpiter yarattı demem kamayı saplardım.