100 Yıl Önce Hollanda'nın Nasıl Bir Yer Olduğunu Gösteren 1922 Amsterdam Videosu
Amsterdam Sokaklarına Doğru Bir Yolculuk, 1922
youtube'da karşıma çıktı, garibime gitti. 100 sene önce, insan enteresan hissediyor.
diğer yandan, kıyafetler, mizaçlar, dükkan camlarındaki tipografiler ne kadar hoş.
çok acayip bir şey
7-8 dakikalık videoda yüzlerce insan görüyorsun, yüzlercesiyle göz göze geliyorsun ve şu anda hiç birinin hayatta olmadığını anlıyorsun. o en son karelerde mama yedirilen bebek bile kim bilir kaç sene önce ölüp gitmiştir. bir çoğunun yattığı yer bile belli değildir muhtemelen çünkü sokaklarda dans edip eğlenen bu insanlar 20 yıl sonra büyük bir nazi işgali yaşayacaklar. bir çoğu cephede ölmüş ya da cesedi sağa sola atılmış halde kaybolup gitmiştir. o keyifli sokaklarda çok kısa bir süre sonra insanların makinalı silahlarla bir birini avladığını düşününce üzülüyor insan.
diğer yandan videoda 20. yüzyılın nasıl devrimci ve olağanüstü bir asır olduğu da görülüyor. şimdi artık eski bir teknoloji olarak görülen kamera teknolojisine insanların tepkisi, sokaklarda, meydanlarda uzaylı görmüş gibi toplanan kitleler. hayatlarında bir kez bile o kamerada kaydedilenlerin oynatıldığı bir ekran görmemişler ve muhtemelen göremeyecekler.
güzellik algısı
bizim doğu toplumlarında garip arabesk ve yersiz bir tavır var, o da "insanların görünüşleri, kıyafetleri önemli değildir". nasıl değil amk. görünüş disiplindir, sağlıktır, imajdır. kim demiş "önemli değil". avuntu bu. teselli. imaj çok önemli. adamın diktiği kıyafetlere bak. o dönemin türkiye'sinde atatürk olmasa, türkler de orta asya'daki gibi giyineceklerdi.
güzel güzeldir. güzel insanı geliştirir. görünüş, toplumlar için sandığımızdan daha önemli.
değişim
dünyanın en ünlü şehirlerinden birinin yaklaşık 100 sene öncesine ait görüntüleridir.
amsterdam'ın benim için her zaman özel bir yeri vardır. ilk yurtdışı seyahatimi yaptığım, gençliğimde tatlı bir kaçamak yaşadığım, hem iş hem turistik amaçla defalarca seyahat ettiğim güzel şehirdir.
insanların şıklıklarından herkes yeterince bahsetmiş ama beni daha çok üzen bir konu var ki o da sokakların neredeyse aynı kalması. şu görüntüyü amsterdam'da bulunmuş birine izletin anında söyleyecektir size neresi olduğunu. bizde ise en büyük şehirlerin bile değil 50, 20 sene önceki hallerini tanımak mümkün değil. gidenler ne demek istediğimi anlayacaklardır, bu durum pek çok avrupa ülkesinde bu şekilde, sanırım bizim göçebe toplum geçmişimize dayanıyor. bulunduğumuz yeri güzelleştirelim kaygımız pek olmamış, zaten son zamanlarda bundan bahsetmek bile mümkün değil...