ABD Başkanı Donald Trump Neden Panama Kanalı'na Takmış Durumda?

Donald Trump, Amerikan gemilerinin Panama Kanalı'ndan geçerken çok para vermelerini eleştirmiş ve bu durumun devam etmesi halinde "Panama Kanalı'nın tamamen, çabucak ve soru sorulmadan ABD'ye devrini talep edeceklerini" söylemişti. Peki Trump Panama Kanalı'nı neden istiyor? Oradaki asıl mesele nedir?
ABD Başkanı Donald Trump Neden Panama Kanalı'na Takmış Durumda?

abd'nin kanal ile ilgili çin endişesi birkaç başlıkta toplanabilir. bbc bu bölgedeki çin yatırımları ile ilgilil bir dosya hazırlamış.

- çin, abd'den sonra kanalı en fazla kullanan ülke. 2023-24 ekim ayları arası kanaldan tüm geçişlerin yaklaşık %21'i çinliler tarafından yapılmış.

- ama bundan daha önemlisi, çin'in buradaki bazı limanların işletmeciliği ile ilgileniyor ve yatırımlar planlıyor olması. haberde isimleri geçiyor.

- abd'nin çin ile rekabet stratejisinin temelini "yolu kesmek" oluşturuyor. çin'in süper güç olma ile ilgili iki kritik nokta önemli: 

a) çin'e petrol lazım. yük taşımacılığı halen yakıt ile çalışıyor.

b) deniz yolu lazım.


- demokratlar ve avrupalı assetleri sağolsun rusya'yı çin'e doğru iteledikleri için ucuz gaz ve petrolden yana sıkıntıları yok. ayrıca brezilya, ırak ve iran'dan ciddi petrol alıyorlar.

- biz yol kısmına gelelim. çin için asıl mesele burası. bugün diyelim ki hong kongtan gemiyi yüklediniz. bu durumda en genel haliyle yazıyorum:

a) süveyş'ten geçip akdeniz'e açılacaksınız ki bu sizi batıda istediğiniz limana götürecek. 

b) afrika'nın etrafını dolanacaksınız. eğer doğu ve güney afrika ülkelerine varacaksınız. ama diyelim ki ispanya'ya mal taşıyacaksınız. süveyş kapalı olursa ki oldu malumunuz inanılmaz bir yakıt harcaması demek.

c) panama'dan geçeceksiniz. bu sizi atlas okyanusu'na açacak. yoksa arjantin'in güneyinden dolaşmanız gerekecek.


- velhasıl, çin için bu geçiş yolları ekmek teknesi için çok kritik. trump bunu biliyor. yolları kesmek için ne gerekirse yapıyor. bu arada kesmekten kasıt trafiği her gün engellemek değil. maksat kontrol etmek.

- bu saydığım yollara bir de arktik tarafı ekleniyor suların erimesi yüzünden. trump'ın grönland'ı istemesi bu sebepten.