850 Bin TL ile Yapılabilecek En Mantıklı Yatırım Nedir?
Bu içerikte yer alan yazılar yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir.
Öncelikle soruyu soran Ekşi Sözlük yazarı
farklı bir yere taşındığım için elimde boşta kalan bir ev vardı; 30-35 yaşında, istanbul bağcılar'da, metroya da yakın konumda. eski bina olduğu için kiracıya vermeden evvel badana vs. yaptım, sonrasında bugün birisi aradı ve 850 bin tl veririm dedi. şimdi aklımda iki soru:
1. bu fiyata satılır mı ?
2. satarsam parayla ne yapmalıyım ?
ev bu arada 3+1 5. katta. üzerinde çatı var. tecrübeli arkadaşlardan fikir almak isterim açıkcası. 850 bin tl'nizi nasıl bi ryatırıma döndürürsünüz?
Gelelim başka bir yazarın tavsiyesine
dolar
al/sat yapmıyorsanız dolar almanın size bir faydası olmaz. dolar alarak paranızın değerini koruyamazsınız. doların ithalata dayalı ekonomilerde fiyatlara etkisi çarpan şeklindedir. elinizdeki doların değeri artar ama tr enflasyonu üzerine usa enflasyonunu da ekleyerek ezilirsiniz. çok basit bir örnekle açıklayayım. yıl başında 50.000 dolar eden bir arabayı şu andaki 50.000 dolar ile alabilir misiniz? alabiliyorsanız sıkıntı yok. alamıyorsanız sıkıntı çok...
kripto
ağır kumardır. karşılığında fiziki hiçbir şey yoktur. alıp dursun diyemezsiniz. illa ki bir gün birine satmak zorundasınız. çok büyük patladı zaten. luna'dan bir şeyler öğrenmediyseniz hala diyecek bir şeyim yok bu konu hakkında. x5, x10, x1000 kazananlar oldu mu, oldu. ama aynı oranlarda kaybedip intahar edenler de oldu. kumarhanede aralarda paranın şelale gibi aktığı o slot makinesi var ya, orada oynayan ve kazanan genelde kumarhanenin adamıdır. genelde de kumarhanenin en görünür orta yerindeki makineden dökülür o paralar şakır şakır. kıyıda köşedeki bir makinede olmaz hiç o hareket.
altın
fiziki olarak alınmayan altın bence yatırım değildir. şu anda ülkemizde dolar arttığı için artıyor ancak ons fiyatı dünya genelinde stabil 1.900 dolar civarında. savaş döneminde bile beklenen zıplamayı yapamadı. bu da şüpheyle yaklaşmama neden oluyor. dediğim gibi fiziki olarak alacaksanız olabilir, ancak internet bankacılığındaki sayılardan ibaret olacaksa bana göre mantıklı değil.
faiz ve kur korumalı mevduat (kkm)
resmi enflasyon %73, gayriresmi enflasyon %160, gerçek enflasyon %250'yi geçti sanıyorum. ne alsam 3 kat geçen seneye göre. en baba mevduat faizi %21 falan herhalde. %229 negatif faizle vadeli mevduatta kim durmayı tercih eder?
gayrimenkul
büyük balon var. ciddi bir emlak krizi kapıda. balon hep söylenir ama hiçbir zaman patlamaz konut sektöründe diye düşünmeyin. gayet de güzel patlar. patlarsa da dolar veya enflasyon problemleri gibi basit bir şekilde çözülemez. (bkz: 2007 abd mortgage krizi)
borsa
şu anda makul olan tek yatırım türü. yerli veya yabancı (abd) fark etmez, imkanınız ölçüsünde gidin, sağlam şirketlere (öyle yan tahtalar denen spek hisselere değil) ortak olun. kapısından giremeyeceğimiz şirketlere 1 lot alarak ortak olabiliriz. 1 lot apple 148 usd, 1 lot microsoft 272 dolar, 1 lot ereğli 2 dolar, 1 lot tofaş 4,5 dolar kadar... bazı aracı kurumlar abd borsalarındaki kağıtları parçalı da satıyorlar. temettü kağıtlarına girin. toplayabildiğiniz kadar toplayın. alın dursun. siz yemeseniz evladınız yer. temettüleri de alın üzerine ekleyin. ihtiyacınız olmayan parayla yapın, parça parça alın, her ay alın, ortalama bir fiyatınız oturur. 5 yıl, 10 yıl her ay düzenli alım yapsanız her seviyeden almış olursunuz. dünyanın en şanssız adamı değilseniz her ay kağıdın en yüksek olduğu anda almazsınız doğal olarak. en fazla 10 sene içinde ekmeğini yemeye başlarsınız.
borsa, kumar değildir. sizin nasıl bir beklentiniz varsa borsa size onu verir. kumar istiyorsanız onu da oynatır, yatırımcı olacaksanız ona da izin verir. "borsa oynuyorum" diyen kumarbaz, "borsada yatırım yapıyorum" diyen yatırımcıdır. tl cinsinden enflasyona ezilirim diye düşünmeyin. abuk sabuk şirketlere yatırım yapmıyorsanız ezilmezsiniz. bist 30 içindeki şirketlerin yönetim kurullarının, her türlü kriz ortamına göre planları hazır değil midir sizce? kur şuraya gelirse bunu yaparız, faiz buraya gelirse bunu yaparız diye yüzlerce kriz senaryoları var. hangi şirket enflasyon altında bir net kar artışı hedefler? düşünsenize koç holding'in veya ereğli'nin böyle bir hedefi olduğunu. ne kadar saçma olur değil mi? enflasyon %160 ise en az o kadar net kar artışı yapmaları lazım. yoksa hayrına çalışmış olurlar. mümkün mü böyle bir şey? hadi bir sene oldu diyelim. arka arkaya 3-4 sene olması mümkün mü? o hedefleri gerçekleştiremeyen cfo'lar, ceo'lar anında kapının önünde bulur kendilerini.
sözün özü: sürekliliği olan şirketler, sürekliliklerini koruma kabiliyetlerini öğrenmişlerdir. bu kabiliyete sahip oldukları için de her daim yatırım yapılabilir bu arkadaşlara. misal ereğli bu gün fabrikamı kapatıyorum dese firmayı tamamiyle tasfiye etmesi en az 2 yıl sürer. tofaş ben araba üretmeyi yarın bırakacam dese stellantis hayırdır birader? der. o nedenle köklü ve sürekliliği olan sektörlere / şirketlere yatırım yapmak bir kumar değildir. kumar, ne olduğu belli olmayan abuk sabuk hisselerde 3-4 tavan yakalar mıyım diye işlem yapmaktır.
uyarı
yine de bütün yumurtalar tek sepete asla konulmamalıdır. bunu da belirteyim. yedek akçe her zaman olmalıdır. portföyün en az %40'ı dövizde olmalıdır. kalan kısmı da diğer araçlarda değerlendirimelidir. %40'lık döviz kısmı için eurobond şu anda çok mantıklı. faizleri yüksek, kupon ödemeleri güzel. cds düşerse eurobond kıymetlenir, satıp kazanırsınız. dolar yükselirse kupon ödemeleri dolarla olacağı için kurdan kazanırsınız. şu anda çok mantıklı.
ek olarak, lafı geçen ama henüz çıkmamış olan süper bono... inşallah çıkmaz diyelim. tabuta son çivi olur.