21 Kişinin Hayatını Kaybettiği Trajik Olay: Boston Şeker Pekmezi Felaketi

21 ocak 1919, boston. sıradan bir öğleden sonra, north end mahallesinde bulunan 15 metre yüksekliğindeki dev molasa (şeker pekmezi) tankı aniden patladı ve içindeki 2.3 milyon galon molasa şehrin sokaklarına aktı.

(molasa: şeker kamışından şeker üretimi sırasında elde edilen koyu renkli, viskoz yan ürün. rom üretimi, şeker üretimi ve hayvan yemi olarak kullanılıyor. bal kıvamında ama çok daha yapışkan.)

bu sadece “tank patladı” olayı değil dostlar. 13 bin ton ağırlığındaki bu molasa kütlesi, saatte 56 kilometre hızla şehri süpürüp geçti. 21 kişi öldü, 150 kişi yaralandı. evler yerle bir oldu, tren rayları büküldü. molasa seli o kadar güçlüydü ki kimi binaları temelinden söktü.

en trajikomik tarafı ise molasanın şehrin her yerine yapışması oldu. temizlik işlemi tam 6 ay sürdü. itfaiyeciler tuzlu suyla yıkamaya çalıştı ama boston körfezi aylar boyunca kahverengi kaldı.

olay o kadar büyük yankı uyandırdı ki amerikan mühendislik tarihinde kırılma noktası olarak kabul ediliyor. çünkü bu olaydan sonra inşaat projelerinde güvenlik standartları ciddi şekilde sıkılaştırıldı.

bu arada molasa tankının patlamasının nedeni sıcaklık değişimiydi. tank metalin genleşmesini hesaplamadan yapılmış, hava ısınınca metal genleşmiş ve tank dayanamamıştı.

tkaynak: “dark tide” adlı kitap ve boston herald arşivleri.

ha bu arada, bazı boston sakinleri yıllar sonra bile sıcak günlerde havada hafif molasa kokusu aldıklarını iddia etmişler. gerçi bu şehir efsanesi olabilir ama molasanın ne kadar yapışkan olduğunu düşününce pek de imkansız gelmiyor.

felaketin dramatik fotoğraflarını görmek isteyenler şuraya: (boston globe arşivlerinden 22 tarihi fotoğraf, olay günü çekilenler de var)