17. Yüzyılda Madagaskar'da Kurulduğu Söylenen Korsan Ütopyası: Libertatia

kimileri buranın sadece bir hayal olduğunu söylüyor, kimileri ise gerçekten var olduğuna inanıyor. libertatia 17. yüzyılda madagaskar'da kurulmuş olduğu söylenen bir korsan cumhuriyeti. ama sadece korsan gemisiyle bir yere gelip yerleşme olayı değil, ciddi ciddi bir ütopya hayali. şehrin var olduğunu iddia edenlere göre şehir kurulurken adalet, eşitlik, özgürlük gibi o döneme göre bayağı modern kavramlar temel alınmış. yönetimde kimse kimseye üstün değil, herkes eşit söz hakkına sahip. efsaneye göre libertatia’nın fikir babası, bir ingiliz korsan kaptanı olan james misson. ona bu fikirleri aşılayan kişi de italyan bir rahip caraccioli. yani rahip ile korsan kafa kafaya verip “hadi adil ve tamamen bizim kurallarımızla yönetilen bir toplum/şehir kuralım!” diyorlar.

libertatia gerçekten kurulmuş mu? bu konuda kesin bir bilgi yok. yani tarihçiler arasında bu hikâyeye inananlar da var, bunun tamamen hayal ürünü olduğunu düşünenler de. bu hikâyenin büyük kısmı, 18. yüzyılda yazılmış bir kitap olan "a general history of the pyrates" adlı eserden geliyor. bu kitap, korsan hikâyeleriyle dolu ama biraz da bazı şeylerin abartıldığı bir efsane kitabı gibi düşünün. korsanlar arasında libertatia’nın amacı, o dönemin sıkı düzenine bir alternatif sunmak. zaten korsanların çoğu, devletlerin adaletsiz uygulamalarından kaçan ya da büyük bir vurgun yapıp hayatını rahat bir şekilde yaşamak için bu işe giren insanlar. yani sistemin dışına çıkmış bu adamlar, sistemin bambaşka bir halini kurmak istemiş olabilir.

efsaneye göre libertatia’da:

* hiçbir kölelik yokmuş (o dönemde büyük bir şey bu)

* din özgürlüğü varmış.

* herkes elde ettiği ganimetleri ortak havuza koyuyormuş.

bir korsan için libertatia’yı cazip kılan en önemli şey, korsanların hayatı boyunca peşinde olduğu iki şeydi: özgürlük ve ganimet paylaşımı. devletlerden kaçıp gelen korsanlar için burası özgürce yaşayabilecekleri bir cennet gibiydi ve suç olan eylemleri için korkmalarını gerektirecek bir durum yoktu, burası onların şehriydi! ayrıca, madagaskar stratejik olarak da iyi bir konumdaydı. hint okyanusu’ndan geçen gemiler buraya yakındı, yani ganimet yollarına hâkim bir yerdi. yani madagaskar ve çevresi, 17. yüzyılda korsanlar için adeta bir üs bölgesiydi. o dönemde hint okyanusu, ticaret yollarının kalbinde yer alıyordu ve korsanlar, avrupa’dan asya’ya giden gemileri bu bölgede sık sık yağmalıyordu.

libertatia’nın varlığına dair kesin kanıtlar olmadığı için, bu hikâye tarih ve efsane arasındaki ince çizgide kalıyor. yani bugüne kadar madagaskar’da veya başka bir yerde libertatia’ya ait olduğu kesinleşmiş herhangi bir arkeolojik bulguya rastlanmamış.